16 kwietnia ma się odbyć rozprawa przed Trybunałem Konstytucyjnym w pełnym składzie dla rozstrzygnięcia skargi konstytucyjnej o sygnaturze SK 49/22, dotyczącej  zakazu pełnienia funkcji członka zarządu w spółce prawa handlowego przez osobę wykonującą zawód adwokata.

Skargę podsumowuje Trybunał na swojej stronie internetowej:

Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności § 9 ust. 2 lit. a uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (w brzmieniu zgodnym z tekstem jednolitym obwieszczonym przez Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 14 grudnia 2011 r.) w związku z art. 80 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. — Prawo o adwokaturze „jako normującymi w stosunku do osoby wykonującej zawód adwokata, zakaz pełnienia funkcji członka zarządu w spółce prawa handlowego oraz ograniczającej osobie pełniącej funkcję członka zarządu w spółce prawa handlowego prawo wykonywania zawodu adwokata pod rygorem ponoszenia odpowiedzialności dyscyplinarnej jako formy odpowiedzialności represyjnej zagrożonej karą” z art. 17 ust. 1 i 2, art. 20, art. 21 ust. 1 w związku z art. 22, art. 31, art. 37 ust. 1, art. 42 ust. 1, art. 65 ust. 1, art. 64 ust. 1 w związku z art. 5 i art. 8 ust. 2, art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wykonuje zawód adwokata. Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej uznał Skarżącego winnym tego, że w okresie od kwietnia 2011 r. do grudnia 2014 r. pełnił funkcję członka zarządu w M. Ltd. oraz w okresie od  czerwca 2010 r. do grudnia 2014 r. pełnił funkcję członka zarządu w A. Ltd. to jest czynu z § 9 ust. 2 lit. a Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w związku z art. 80 Prawa o adwokaturze. Skarżącemu wymierzono karę nagany, a także obciążono go kosztami postępowania. Rozpatrując odwołanie Skarżącego od tego rozstrzygnięcia Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury utrzymał je w mocy. Sąd Najwyższy oddalił kasację Skarżącego jako oczywiście bezzasadną.

Zdaniem Skarżącego możliwość zarządu swoim mieniem przez zajmowanie stanowisk w podmiotach prawa powołanych do prowadzenia działalności gospodarczej oraz wolność wykonywania zawodu mogą być ograniczane jedynie ustawą i tylko ze względu na interes publiczny. W ocenie Skarżącego, ustanowiony wobec osoby wykonującej zawód adwokata, w kwestionowanych przepisach, zakaz pełnienia funkcji członka zarządu w spółce prawa handlowego ingeruje w wolność wykonywania zawodu i podejmowania działalności gospodarczej. Jednocześnie Skarżący wskazuje, że zakaz ten i odpowiedzialność dyscyplinarna (represyjna) przewidziana za jego naruszenie nie wynikają z ustawy i zostały ustanowione z przekroczeniem kompetencji organów samorządu adwokackiego co jest niezgodne z Konstytucją.

Do sprawy przystąpił Sejm (poprzedniej kadencji) i Prokurator Generalny (Zbigniew Ziobro). Oraz – Rzecznik Praw Obywatelskich, prof. Marcin Wiącek.

Jednak po opublikowaniu terminu posiedzenia Trybunału w pełnym składzie, to jest 10 sędziów i dwóch dublerów, RPO zdecydował o wycofaniu się z udziału w sprawie, wysyłając na Szucha stosowny dokument. Uznał oto, że wyrok wydany przez Trybunał Konstytucyjny z udziałem w składzie orzekającym dr. hab. Justyna Piskorskiego i dr. hab. Jarosława Wyrembaka, wybranych przez Sejm VIII kadencji na miejsca już wcześniej obsadzone przez sędziów prawidłowo wybranych przez Sejm VII kadencji, przestaje być prawidłowym rozstrzygnięciem. RPO powołał się na wyroki i uchwały „starego” Trybunału, na wyroki sądów europejskich oraz ostatnią – z marca 2024 – uchwałę Sejmu.

Swoją decyzję o odstąpieniu od udziału w spawie SK 49/22 Rzecznik Praw Obywatelskich ujął w załączonym posłaniu do Trybunału:

Otwarte pozostaje pytanie, czy prof. Adam Bodnar, Prokurator Generalny oraz Sejm RP w osobie jego Marszałka zajmą podobne stanowisko i wycofają się z udziału w tej sprawie. Monitor Konstytucyjny postara się powiadomić o odpowiedzi.

Piotr Rachtan