Warszawa, 28 maja 2023 roku

Stanowisko Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” odnośnie do ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” wyraża sprzeciw wobec ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.

Ustawa rażąco narusza konstytucyjne zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), trójpodziału władzy i niezależności władzy sądowniczej (art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 175 Konstytucji), czy domniemania niewinności (art. 42 ust. 3 Konstytucji). Jest antydemokratyczny i antyunijny.

Po pierwsze, ustawa narusza zasadę trójpodziału władzy, która jest fundamentem demokratycznego państwa prawa. Przeniesienie kompetencji w zakresie ustalania odpowiedzialności z niezależnego sądu (art. 45 Konstytucji i art. 6 EKPCz) na quasi-administracyjny organ polityczny, wyposażony w dolegliwe środki represji, jest kolejnym krokiem w kierunku państwa autorytarnego.

Po drugie, ustawa narusza zasady obowiązujące w Unii Europejskiej. Stowarzyszenie „Iustitia” od lat przestrzega przed prawnym „Polexitem”. Gdy ten ustawa wejdzie w życie, dla naszego Państwa nie będzie miejsca w gronie cywilizowanych krajów, zjednoczonych wokół europejskich wartości. W najlepszym wypadku doprowadzi do dalszych sankcji za naruszanie praworządności, przy których dotychczas naliczona kara ponad pół miliarda euro jest drobiazgiem. W najgorszym – spowoduje faktyczne wypchnięcie Polski z UE, co w obecnej sytuacji geopolitycznej będzie oznaczało realne zagrożenie dla Polek i Polaków.

Po trzecie, przepisy ustawy są nieprecyzyjne i blankietowe, co stwarza ryzyko poważnych nadużyć. Fakt, że prawo może zostać wykorzystane w walce wyborczej budzi najgorsze skojarzenia ze standardami obowiązującymi w Rosji, czy na Białorusi, gdzie aparat państwowy wykorzystuje się do walki z przeciwnikami politycznymi i własnymi obywatelami.

Kilka dni temu, po ponad 90 latach od zakończenia tzw. sprawy brzeskiej, Sąd Najwyższy uchylił wyroki Sądu Okręgowego w Warszawie z 1932 r. i Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1933 r. i uniewinnił wszystkich oskarżonych polityków Centrolewu, w tym Wincentego Witosa. Sąd Najwyższy wskazał, że śledztwo i proces w rozpoznawanej sprawie stanowiły przykład instrumentalnego wykorzystania prawa do prześladowania przeciwników politycznych oraz do zastraszenia wyborców. Sprawa ta powinna stanowić dla rządzących przestrogę przed pokusą zwalczania opozycji za pomocą instrumentów państwa i prawa.