Postanowienia Trybunału Najwyższego Hiszpanii z 20 stycznia 2020 r. wydane po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-502/19 są wykorzystywane w debacie w Polsce dla ewentualnej odmowy wykonania wyroku TSUE w sprawach przeciwko Polsce. Tymczasem Hiszpanie podnieśli, że będą się stosować do orzeczenia TSUE, a do wniosku o braku zmiany sytuacji prawnej Oriola Junquerasa doszli, wykorzystując fragment orzeczenia stanowiący o tym, że właściwy sąd krajowy może uznać za stosowne utrzymanie środka izolacyjnego po uzyskaniu przez daną osobę statusu członka Parlamentu Europejskiego.

Oriol Junqueras jest jednym z independentystów skazanym 14 października 2019 r. przez Trybunał Najwyższy Hiszpanii (el Tribunal Supremo) na trzynaście lat pozbawienia wolności oraz na tyle samo trwającą karę pozbawienia praw publicznych (inhabilitación absoluta)[1]. Obie kary były reakcją na udział polityka w działaniach zmierzających do ogłoszenia niepodległości Katalonii, których podstawa prawna została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z konstytucją. Wyrok skazujący zapadł w procesie karnym prowadzonym od 2017 r. Oriol Junqueras, w związku z jego prowadzeniem, został tymczasowo aresztowany 2 listopada 2017 r. Środek izolacyjny był stosowany do zakończenia procesu w 2019 r.

W roku 2019 odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Oriol Junqueras zgłosił swoją kandydaturę w tych wyborach i według wyników ogłoszonych przez Centralną Komisję Wyborczą (la Junta Electoral Central) 13 czerwca 2019 r. został wybrany na europosła.

Zgodnie z art. 224 ust. 2 kodeksu wyborczego dla objęcia urzędu niezbędne jest, by w terminie pięciu dni od daty ogłoszenia wyników wyborów kandydat (el candidato) złożył przed centralną komisją wyborczą ślubowanie wierności konstytucji. Bezskuteczny upływ tego terminu rodzi po stronie centralnej komisji wyborczej obowiązek uznania mandatu za nieobsadzony oraz zawieszenia wszystkich prerogatyw, które mogłyby przysługiwać z uwagi na zajmowane stanowisko, do czasu złożenia wspomnianego ślubowania.

Dzień po ogłoszeniu wyników wyborów Trybunał Najwyższy postanowieniem z dnia 14 czerwca 2019 r. odmówił Oriolowi Junquerasowi nadzwyczajnego zezwolenia na opuszczenie aresztu, co umożliwiłoby mu stawienie się przed centralną komisją wyborczą i złożenie ślubowania wierności hiszpańskiej konstytucji. Dzień później 15 czerwca 2019 r. Oriol Junqueras zaskarżył postanowienie z 14 czerwca 2019 r. do Trybunału Najwyższego, powołując się na immunitet przewidziany w art. 9 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, załączonego do traktatów UE i FUE.

W dniu 20 czerwca 2019 r. centralna komisja wyborcza wydała decyzję, w której stwierdziła, że Oriol Junqueras nie złożył ślubowania i przydzielony mu mandat uznała za wakujący, a wszystkie prerogatywy, które mogłyby mu przysługiwać z uwagi na jego funkcję, za zawieszone. Jednocześnie komisja ta przekazała Parlamentowi Europejskiemu listę eurodeputowanych wybranych w Hiszpanii, która nie zawierała nazwiska Oriola Junquerasa.

W dniu 2 lipca 2019 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Parlamentu dziewiątej kadencji.

Pytanie prejudycjalne Trybunału Najwyższego do TSUE dotyczyło kwestii wpadkowej – zwolnienia z tymczasowego aresztu dla złożenia przez Oriola Junquerasa ślubowania przed centralną komisją wyborczą. Jak jednak przyznał sam Trybunał Najwyższy, odpowiedź na nie pośrednio wpływa jako skutek „odbity lub pośredni” na treść orzeczenia w sprawie przeciwko independentystom (el próces). Należy zaznaczyć, że w dniu skierowania pytania prejudycjalnego postępowanie główne przeszło w fazę narad. Zakończył się zatem etap przesłuchiwania stron i gromadzenia materiału dowodowego.

B.

Trybunał Najwyższy zapytał o trzy kwestie. Po pierwsze, czy art. 9 protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii znajduje zastosowanie przed rozpoczęciem »sesji« w stosunku do oskarżonego o poważne przestępstwa, znajdującego się w zarządzonym przez sąd areszcie tymczasowym za czyny poprzedzające wszczęcie postępowania wyborczego, w wyniku którego to postępowania wyborczego oskarżony ten został ogłoszony wybranym kandydatem do Parlamentu Europejskiego, lecz w drodze orzeczenia sądu odmówiono mu nadzwyczajnego pozwolenia na wyjście z więzienia, co pozwoliłoby mu na spełnienie przesłanek ustanowionych przez krajowe uregulowanie wyborcze, do którego odsyła art. 8 aktu wyborczego.

Po drugie, w przypadku odpowiedzi twierdzącej, czy jeżeli organ wyznaczony w krajowym ustawodawstwie wyborczym z uwagi na to, że wybrany kandydat nie spełnił przesłanek ustanowionych w uregulowaniu wyborczym (niemożliwość wynikająca z ograniczenia wolności z uwagi na tymczasowe aresztowanie w postępowaniu w sprawie poważnych przestępstw), powiadomił Parlament Europejski o tym, iż ów wybrany kandydat nie nabywa statusu posła do czasu spełnienia tych przesłanek, nadal należy stosować rozszerzającą wykładnię pojęcia »sesji«, pomimo przejściowej przerwy w oczekiwaniu na rozpoczęcie wykonywania mandatu przez tego kandydata.

I po trzecie, w przypadku, gdy odpowiedź potwierdziłaby wykładnię rozszerzającą, czy w sytuacji, gdy wybrany kandydat pozostaje w areszcie tymczasowym w postępowaniu w sprawie poważnych przestępstw, które rozpoczęło się dość długo przed postępowaniem wyborczym, sąd, który zarządził tymczasowe aresztowanie, jest zobowiązany w świetle wyrażenia: »podczas ich podróży do i z miejsca, gdzie odbywa się posiedzenie Parlamentu Europejskiego« z art. 9 protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii do zniesienia środka w postaci tymczasowego aresztowania w sposób bezwarunkowy, prawie automatycznie, aby pozwolić na dopełnienie formalności i udanie się do Parlamentu Europejskiego, czy też raczej powinien on wziąć pod uwagę kryterium dotyczące wyważania w konkretnym przypadku praw i interesów wynikających z interesu wymiaru sprawiedliwości i prawidłowego postępowania, z jednej strony, oraz interesów i praw związanych z immunitetem, z drugiej strony, zarówno w zakresie zachowania funkcjonalności i niezależności Parlamentu Europejskiego, jak i prawa do wykonywania zadań publicznych przez wybranego kandydata.

W odpowiedzi Trybunał Sprawiedliwości UE wyjaśnił, że art. 9 protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że:

– osobę, której wybór do Parlamentu Europejskiego został oficjalnie ogłoszony w czasie, gdy była tymczasowo aresztowana w sprawie o poważne przestępstwa, lecz której nie zezwolono na zastosowanie się do określonych wymogów przewidzianych przez prawo krajowe w następstwie takiego ogłoszenia i na udanie się do Parlamentu Europejskiego w celu wzięcia udziału w jego pierwszej sesji, należy uważać za osobę korzystającą z immunitetu na podstawie akapitu drugiego tego artykułu;

– immunitet ten oznacza konieczność uchylenia zastosowanego wobec takiej osoby środka w postaci tymczasowego aresztowania w celu umożliwienia jej udania się do Parlamentu Europejskiego i dopełnienia tam wymaganych formalności. Jeżeli jednak właściwy sąd krajowy uzna za stosowne utrzymanie tego środka po uzyskaniu przez daną osobę statusu członka Parlamentu Europejskiego, powinien on jak najszybciej złożyć do Parlamentu Europejskiego wniosek o uchylenie immunitetu na podstawie art. 9 akapit trzeci tego samego protokołu.

Orzeczenie prejudycjalne Trybunału Sprawiedliwości zostało wydane w sprawie wpadkowej i oddziaływało na sprawę główną (wyrok pozbawienia wolności). Trybunał Najwyższy uwzględnił odpowiedź TSUE w dwóch niezależnych postanowieniach z dnia 9 stycznia 2020 r.

C.

W postępowaniu dotyczącym skargi (súplica) Oriola Junquerasa na postanowienie uniemożliwiające złożenie mu przysięgi przed centralną komisją wyborczą Izba Karna Trybunału Najwyższego zdecydowała – po podjęciu zawieszonego postępowania krajowego – uznać, że Trybunał postępował zgodnie z prawem (que procedía), w tym z wytycznymi wskazanymi przez TSUE i zasadnie odmówił uchylenia tymczasowego aresztu dla Oriola Junquerasa. Rozstrzygnięcie to uznał jednocześnie za część drugiego postanowienia wydanego tego samego dnia wobec katalońskiego polityka.

W ocenie Trybunału Najwyższego trybunał unijny dokonał trzech istotnych ustaleń dla sprawy zawisłej przed sądem krajowym. Pierwsza ważna konkluzja dotyczyła zakresu czasowego immunitet europejskiego – ochrona ta obowiązuje w okresie przedsesyjnym Parlamentu i wynika z samego faktu bycia wybranym do tej instytucji, nawet jeśli poseł nie dopełnił krajowych wymogów zamykających proces wyborczy. Drugi istotny wniosek dla państw członkowskich zakłada ich obowiązek zawieszenia stosowania ewentualnych środków izolacyjnych w celu umożliwienia eurodeputowanemu przyjazdu do Parlamentu Europejskiego i spełnienia formalności związanych z objęciem mandatu. Po trzecie, na zasadzie wyjątku, dopuszczalne jest stosowanie tymczasowego aresztu wobec osoby wybranej do Parlamentu Europejskiego pod warunkiem natychmiastowego wystąpienia do tej instytucji z wnioskiem o zawieszenie immunitetu.

Mimo akceptacji powyższych ustaleń Trybunał Najwyższy zdystansował się od orzeczenia TSUE, uznając jego wykładnię za nowatorską (na oryginalny jej charakter wskazywał kilkakrotnie). Stwierdził również, że wyrok TSUE w sposób radykalny pozbawił władz krajowych tradycyjnie im przynależnych uprawnień dotyczących wyborów do Parlamentu Europejskiego i że stanowi odejście od dotychczasowego orzecznictwa TSUE (np. w sprawie Le Pen czy Donnici). Zmiana linii orzeczniczej wyraża się w odstąpieniu przez TSUE od traktowania spraw wyborczych do Parlamentu Europejskiego jako spraw regulowanych prawem krajowym państw członkowskich. Trybunał Najwyższy uznał, że skutkiem orzeczenia TSUE jest doprowadzenie do znacznej nieprzydatności (inutilidad) art. 224 kodeksu wyborczego przewidującego domknięcie procesu wyborczego przez złożenie przysięgi na hiszpańską konstytucję przed centralną komisją wyborczą.

Wiele miejsca w postanowieniu Trybunał Najwyższy poświęcił istocie immunitetu eurodeputowanego. Jego zdaniem immunitet ten wiąże się zasadniczo ze swobodą przemieszczania się posła i ze względu na specyfikę „euroimmunitet” ma autonomiczne znaczenie, które nie powinno być utożsamiane z immunitetami krajowymi państw członkowskich. Odrębność interpretacyjna wynikać ma już ze struktury art. 9 protokołu nr 7 który rozróżnia immunitet na terytorium „swojego państwa” od immunitetu na terenie innego państwa członkowskiego. Trybunał Najwyższy podkreślił zatem, że immunitet europejski wyraża się przede wszystkim w wolności przemieszczania, i z uwagi na różnorodność europejskich porządków prawnych, nie można wyprowadzać z niego dodatkowych a generalnych zarazem skutków prawnych ujawniających się w postępowaniach sądowych przed organami krajowymi.

Mimo zastrzeżeń Trybunał Najwyższy przyjął, że Oriol Junqueras od dnia ogłoszenia wyników wyborów, tj. od 13 czerwca 2019 r., korzystał z „euroimmunitetu” dającego mu prawo swobodnego przemieszczania się do Parlamentu Europejskiego w celu objęcia mandatu. Ta konkluzja nie oznacza jednak, że każda osoba tymczasowo aresztowana ma absolutne prawo domagania się uchylenia środka izolacyjnego. Trybunał luksemburski dopuścił bowiem, by właściwy sąd krajowy ocenił zasadność utrzymania środka izolacyjnego po uzyskaniu przez daną osobę statusu członka Parlamentu Europejskiego, wraz z jednoczesnym obowiązkiem złożenia do Parlamentu Europejskiego wniosku o uchylenie immunitetu. Hiszpański Trybunał podkreślił, że w momencie kierowania pytania prejudycjalnego istniała bezwzględna konieczność utrzymania tymczasowego aresztowania podyktowana dobrem prowadzonego postępowania sądowego. Ocenę tę, jako całkowicie uprawnioną, podtrzymał w postanowieniu z 9 stycznia 2020 r., podkreślając, że nie istnieje w prawie europejskim reguła nakazująca przekształcenie immunitetu w negatywną przesłankę procesową skutkującą obligatoryjnym wyłączeniem spod odpowiedzialności karnej.

Trybunał skonkludował, że skarga Oriola Junquerasa (súplica) była częściowo zasadna. Miał on bowiem prawo do udania się do Parlamentu Europejskiego w celu dopełnienia formalności związanych z objęciem mandatu. Nie uwzględnił jednak skargi, gdyż uznał stosowanie środka izolacyjnego za niezbędne.

D.

W odrębnym postanowieniu Trybunał Najwyższy rozważał skutki wyroku TSUE dla wyroku skazującego Oriola Junquerasa wydanego w postępowaniu przeciwko separatystom 14 października 2019 r. Rozstrzygnął on, że:

nie ma podstaw do upoważnienia Oriola Junquerasa do udania się do Parlamentu Europejskiego w celu dopełnienia formalności niezbędnych do objęcia mandatu,
nie zachodzą przesłanki wypuszczenia na wolność Oriola Junquerasa,
nie zachodzą przesłanki do anulowania wyroku skazującego z 14 października 2019 r.,
nie ma podstaw do wszczęcia procedury uchylenia immunitetu Oriola Junquerasa przez Parlament Europejski,
przywrócił – zawieszoną na czas postępowania przed TSUE – karę pozbawienia praw publicznych na 13 lat i zarządził jej wykonanie.

W uzasadnieniu postanowienia Trybunał Najwyższy in extenso powtórzył wiele argumentów przedstawionych w rozstrzygnięciu wydanym w kwestii wpadkowej, eksponując tę część wyroku TSUE, która daje sądowi krajowemu możliwość stwierdzenia zasadności utrzymania środka izolacyjnego wobec osoby wybranej na eurodeputowanego. Izba Karna podkreśliła także, że nowatorska wykładnia TSUE znajdzie zastosowanie na przyszłość – od dnia wyboru eurodeputowany będzie korzystał z immunitetu procesowego dającego możliwość objęcia mandatu w europarlamencie. Sąd krajowy utrzyma jednak kompetencję do odmowy uchylenia środka zapobiegawczego, o czym zostanie niezwłocznie powiadomiony Parlament Europejski. Hiszpański Trybunał rozwinął też – prowadząc dialog z TSUE – że możliwość utrzymania środka izolacyjnego będzie każdorazowo wynikiem rozważenia kilku zmiennych, tj. celów postępowania, wolności osobistej i prawa jednostki do udziału w życiu publicznym i – w szczególności – prerogatyw funkcjonalnych niezbędnych dla prawidłowego wypełniania zadań przez Parlamentu Europejskiego. Uzasadnieniem dla utrzymania środka izolacyjnego – zdaniem Izby – będzie powaga zarzucanych sprawcy czynów i prawdopodobieństwo ucieczki oskarżonego. Trybunał Najwyższy zobowiązał się również do niezwłocznego rozpatrywania ewentualnych przyszłych skarg na stosowany środek izolacyjny.

W dalszej części orzeczenia hiszpański trybunał odniósł się do sytuacji Oriola Junquerasa. Stwierdził, że został on eurodeputowanym już 13 czerwca 2019 r. w dniu ogłoszenia wyników wyborów bez względu na złożenie przysięgi na konstytucję przed centralną komisją wyborczą. Jednak sytuacja prawna polityka uległa znacznej zmianie, gdyż z chwilą prawomocnego skazania (14 października 2019 r.) utracił on prawo wybieralności, a tym samym status posła do PE. W tym miejscu należy wyjaśnić, że niezależnie od kary pozbawienia wolności Oriol Junqueras został skazany na 13-letni zakaz pełnienia jakichkolwiek funkcji publicznych (inhabilitación absoluta). W oczekiwaniu na odpowiedź TSUE co do sposobu i czasu korzystania z immunitetu eurodeputowanego wykonanie tej kary zostało zawieszone tak, by TSUE mógł wypowiedzieć się w kwestii posiadanego mandatu. Niezależnie od tego środka karnego doszło do prawomocnego skazania Oriola Junquerasa, które ex lege wywołało skutek utraty wybieralności do Parlamentu Europejskiego (art. 6 kodeksu wyborczego). Izba Karna przywołała w tym kontekście wyrok hiszpańskiego Trybunału Konstytucyjnego potwierdzający, że to decyzja sądu karnego powoduje ewentualną utratę prawa wybieralności. Nie jest to natomiast kompetencja administracji wyborczej (wyrok STC 144/1999). Co więcej, Izba Karna nawiązała do przyjętego w 1976 r. Aktu dotyczącego wyboru członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, podkreślając, że wakat na stanowisku eurodeputowanego powstaje w razie śmierci posła, jego rezygnacji lub utraty mandatu, i zaznaczając, że zgodnie z art. 13 ust. 3 gdy prawo Państwa Członkowskiego zawiera wyraźny przepis dotyczący utraty mandatu członka Parlamentu Europejskiego, mandat ten wygasa zgodnie z tym przepisem (taki właśnie skutek przewiduje przywołany wyżej art. 6 kodeksu wyborczego Hiszpanii).

Trybunał Najwyższy powtórzył, że art. 9 protokołu nr 7 pozwala na koegzystencję immunitetu europejskiego i immunitetów krajowych regulowanych w różnoraki sposób w państwach członkowskich, ale zarazem poszerzył – w porównaniu do drugiego swego postanowienia z 9 stycznia 2020 r. – argumentację dotyczącą immunitetu. Podkreślił, że w dniu ogłoszenia wyników wyborów proces karny znajdował się już w fazie narad, a więc po części dowodowej (toczonej w ramach rozpraw sądu). Przypomniał, że w prawie hiszpańskim immunitet nie znajduje zastosowania ani na etapie wykonywania kary, ani na etapie odwoławczym, ani nawet na etapie rozpraw. Ponadto, w przypadku osób, wobec których postępowanie karne toczyło się już w dniu wyborów, immunitet nie znajduje zastosowania, tym bardziej nie może doprowadzić do zablokowania możliwości wydania wyroku. Izba zauważyła, że Oriol Junqueras uczestniczył w postępowaniu sądowym od 12 lutego 2019 r. do 12 czerwca 2019 r. Uzyskanie statusu członka Parlamentu Europejskiego 13 czerwca 2019 r. nie podważyło ważności dokonanych czynności procesowych. Co więcej, interpretacja TSUE nie wpłynęła ani na pozycję Oriola Junqeurasa jako podejrzanego, oskarżonego, ani – ostatecznie – skazanego.

W ocenie Izby Karnej obrońcy polityka zatarli różnice między immunitetem procesowym a wyłączeniem określonej sprawy z jurysdykcji sądów krajowych. Immunitet procesowy nie oznacza immunitetu jurysdykcyjnego, tym samym obowiązek orzekania przez Trybunał Najwyższy nie został w żaden sposób zawieszony. Trybunał zdyskwalifikował również argumentację obrońców Oriola Junquerasa, zgodnie z którą Parlament Europejski ma kompetencję do zatwierdzania każdego typu postępowania karnego, w tym – tak jak w niniejszej sprawie – prawomocnego wyroku sądu karnego. Koncepcję tę (określoną jako nostalgiczna) Izba uznała za współczesną wersję historycznej reguły provocatio ad populum i przypomniała, że powaga rzeczy osądzonej jest silnie ugruntowana w orzecznictwie TSUE, i sama w sobie stanowi przeszkodę dla otwierania postępowań sądowych nawet w celu usunięcia naruszenia prawa unijnego.

E.

Trzeba przyznać, że Trybunał Najwyższy w Hiszpanii, mimo dostrzegalnego napięcia, a nawet prób dystansowania się od wyroku wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii, zgodnie z zasadą lojalnej współpracy, wypracował kompromis i podjął wszelkie starania w celu wykonania wyroku trybunału luksemburskiego.

Z jednej strony, rację ma sąd pytający, że wykładnia zaproponowana przez Trybunał Sprawiedliwości nie miała precedensu, w tym więc zakresie była dla sądu krajowego zaskakująca. Wydaje się nawet, że hiszpańscy sędziowie nie przypuszczali, że immunitet procesowy będzie przysługiwał eurodeputowanemu już od dnia wyboru. Zdziwienie to można usprawiedliwić tym, że wewnętrzne prawo krajowe przewiduje obowiązek złożenia przysięgi na konstytucję hiszpańską. Jest to akt doniosły, symboliczny, ale w rozumieniu hiszpańskich prawników domykający proces wyborczy. Tymczasem Trybunał Sprawiedliwości zredukował znaczenie takiego aktu. Umniejszył nieco wymiar przysięgi na tekst konstytucji. Uczynił to na przykładzie Hiszpanii, ale orzeczenie to znajduje zastosowanie do wszystkich państw członkowskich. Uwzględniwszy pierwszeństwo prawa UE należy zatem przyjąć, że od dnia ogłoszenia wyników wyborów na każdym państwie członkowskim ciąży obowiązek umożliwienia wybranemu deputowanemu podjęcia czynności zmierzających do objęcia mandatu członka Parlamentu Europejskiego.

Z drugiej strony, nie sposób nie zauważyć, że Trybunał Sprawiedliwości był świadom trudnego położenia, w jakim znalazł się Trybunał Najwyższy Hiszpanii. Sprawa dotyczyła bowiem procesu karnego jednego z czołowych polityków katalońskich, który wraz z innymi osobami prowadził działania bezpośrednio zagrażające systemowi konstytucyjnemu państwa. Trybunał luksemburski zostawił Hiszpanom „otwartą furtkę” do wykorzystania w sprawie Oriola Junquerasa. Uznając bowiem za zasadę generalną konieczność zapewnienia eurodeputowanemu możliwości korzystania z immunitetu, pozostawił sądowi krajowemu, w konkretnej sprawie, możliwość zweryfikowania zasadności utrzymania środka izolacyjnego. Hiszpański trybunał, co oczywiste, skorzystał z tej możliwości i skonstatował, że zastosowanie środka izolacyjnego wobec Oriola Junquerasa było niezbędne.

Po lekturze orzeczeń można odnieść wrażenie, że każdy z trybunałów pozostał na swojej pozycji. Trybunał Sprawiedliwości Unii wyeksponował część wspólną wszystkim państwom członkowskim: zagwarantowanie eurodeputowanym od dnia ogłoszenia wyborów ochrony immunitetowej. Z kolei hiszpański Trybunał Najwyższy, nie negując stanowiska TSUE, podkreślił rolę wyjątku przewidzianego w orzeczeniu prejudycjalnym, pozwalającego pozostać sądowi pytającemu w kręgu regulacji krajowych.

F.

Postanowienia Trybunału Najwyższego Hiszpanii w pierwszych dniach po ich wydaniu komentowane były głównie w kontekście politycznym. Podawano je jako przykład nieposłuszeństwa sądu krajowego wobec Trybunału Sprawiedliwości UE. Dla części sceny politycznej miały być one uzasadnieniem dla stanowiska, zgodnie z którym Polska mogłaby nie zastosować się do wydanego przez trybunał unijny wyroku w sprawie Izby Dyscyplinarnej SN oraz Krajowej Rady Sądownictwa.

Taka symetria jest całkowicie nieuprawniona. Różnice nie wyrażają się tylko w odmienności materii, które były przedmiotem rozpoznania przez Trybunał Sprawiedliwości. Hiszpanie, mimo zdziwienia stanowiskiem TSUE, uznali zakres czasowy immunitetu, podnieśli, że będą się do tego orzeczenia stosować, a do wniosku o braku zmiany sytuacji prawnej Oriola Junquerasa doszli, wykorzystując fragment orzeczenia stanowiący o tym, że właściwy sąd krajowy może uznać za stosowne utrzymanie środka izolacyjnego po uzyskaniu przez daną osobę statusu członka Parlamentu Europejskiego.

Jarosław Sułkowski

dr Jarosław Sułkowski – Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego

konstytucyjny.pl

Od Redakcji: Tytuł i lead zostały przez Monitor zmienione