Motto Art.96 pkt 2 Konstytucji RP : Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym.
O demokracji gada się różnie. Jedni wolą cytować tu Sokratesa, inni Churchilla, ale na razie zmienić niczego się nie da, bo wielcy tego świata zaraz ustawiliby nas do kąta. Będące narzędziem demokracji wybory, jak wszystko na tym świecie mają swoje dobre i złe strony i zastawiają na obywatela rozmaite pułapki. O jednej z nich piszę niżej.
Oglądałem niedawno jakiś program o wyborach i referendum. Jedna pani powiedziała, że protokół wyborczy przewiduje, iż wyborca, który nie ma ochoty brać w nim udziału, może zgłosić to Komisji Wyborczej, która odnotuje ten fakt przy jego nazwisku i nie wyda mu stosownej karty. Dziś to samo powtórzył ktoś w jednym z programów „publicystycznych”, czyli publicznych nawalanek tzw. polityków.
No i ja mam tu sporo wątpliwości. Jednym z ważniejszych atrybutów takich jak u nas wyborów jest ich tajność. Oznacza to maksymalne utrudnienie podglądania, jak konkretna osoba głosuje. Wspomniana wyżej procedura odnotowywania niepobierania karty referendalnej, to w dzisiejszej sytuacji dokładnie tyle, co wpisanie w stosownej rubryce „nie popiera PiS-u„. Jeśli to nie jest informacja o preferencjach wyborcy, to my żyjemy w materializacji państwa Orwella. A ujawnienie preferencji wyborcy może mieć istotne znaczenie np. dla jego sytuacji społecznej. Jeśli [wyborca] jest pracownikiem administracji państwowej, to gdy władza mieć będzie ochotę, przypomni mu o jego nielojalności przy najbliższej podwyżce/awansie lub po prostu powie „do widzenia”.
Co można z tym fantem zrobić? Najlepiej byłoby, gdyby każdy komitet wyborczy miał prawo zadawania pytań. Rezygnacja z referendum nie wskazywałaby wtedy niczego (no, może prawie niczego). Naszej wierchuszce takie rozwiązanie wyraźnie nie pasuje (choć przy takim artykułowaniu pytań niewiele by straciła). Pozostaje chyba tylko zmiana protokołu/procedury obsługi wyborcy, który referendum olewa. Ciekawe czy naczalstwo się na to zdecyduje. Czasu jest już niewiele.
Nie znam, niestety, prawa wyborczego na tyle, by wypowiadać się na temat wykonalności wspomnianej wyżej zmiany. Nie wiem też, czy wspomniane ujawnianie preferencji wyborczych obywateli jest zaskarżalne i gdzie ewentualnie można to zrobić. Może ktoś z Państwa to wie?
Waldemar Korczyński
Komentarz Beaty Tokaj, byłej szefowej Krajowego Biura Wyborczego i sekretarz PKW:
Moim zdaniem nie jest to naruszenie tajemnicy głosowania. Naruszeniem byłoby zaznajomienie się z tym, co na wydanej nam karcie zostało przez nas zaznaczone. Natomiast Obwodowa Komisja Wyborcza ma obowiązek chronić dane osobowe wyborcy. Każdy z nas, uczestnicząc z wyborach wie, że podpisując się w rejestrze wyborców nie może poznać danych swoich sąsiadów. Nie wie, czy i kto oddał głos, bo członek OKW ich dane, podpisy i ewentualne dopiski zakrywa.
Komentarz Redakcji:
Rozważania na temat możliwości ujawnienia np. lokalnym władzom samorządowym czy miejscowemu sekretarzowi partii rządzącej w państwie (czytaj: PiS) faktu odmowy przyjęcia karty z pytaniami referendalnymi to, muszę przyznać, kolejny przerażający dowód ruiny zaufania do instytucji państwa, skolonizowanego prawie w całości przez jedną grupę polityczną. Trudno się dziwić wątpliwościom dr. Korczyńskiego, skoro władze państwowe nie wahają się zajrzeć do dokumentacji medycznej pacjentek ginekolożki czy ujawnić stan zdrowia i środki lecznicze niewygodnego lekarza, lub – co gorsze – zdradzić tożsamość dziecka, ofiary pedofila.
Jest i druga strona tych dywagacji: są one dowodem, że Polakami rządzić zaczyna strach. I o to właśnie Prawu i Sprawiedliwości chodzi – zarządzanie strachem to najskuteczniejszy, zdaniem kierownictwa tej partii, sposób utrzymania władzy, referendum jest tylko cynicznie użytym środkiem. /pr/
