UZASADNIENIE
W dniu 29 lipca 2022 r. L. C. Rada Nadzorcza I. S.A. w W. G. S.A. we W. L. B.V. w A. (K.) wystąpili z wnioskiem do Naczelnego Sądu Administracyjnego o zbadanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności przez Sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (obecnie Sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego) Joannę Wegner, która brała udział w wydaniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 sierpnia 2021 r. sygn. akt VI SA/Wa 201/21 w sprawie ze skarg na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia […] grudnia 2020 r., nr […] w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji.
W uzasadnieniu wniosku wskazali, że w sprawie wystąpiły przesłanki z art. 5a ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137, dalej: p.u.s.a.), wnosząc jednocześnie o stwierdzenie, że Sędzia Joanna Wegner nie spełniała wymogu niezawisłości i bezstronności, co doprowadziło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności, zaś wystąpienie tych przesłanek miało wpływ na wydanie i treść wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 sierpnia 2021 r. sygn. akt VI SA/Wa 201/21.
W uzasadnieniu wniosku przedstawili argumentację na jego poparcie. Do wniosku dołączyli także szereg załączników.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Z dniem 15 lipca 2022 r., na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1259), wszedł w życie przepis art. 5a ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137 ze zm., dalej: p.u.s.a.). Przepis ten przewiduje możliwość zbadania spełnienia przez sędziego sądu administracyjnego lub sędziego delegowanego do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie administracyjnym wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania po powołaniu, przy uwzględnieniu dalszych wymienionych w § 1 tego przepisu okoliczności. Badania dokonuje się na wniosek strony skarżącej lub uczestnika postępowania na prawach strony (art. 5a § 3). Uwzględniając wniosek sąd wyłącza sędziego od rozpoznania sprawy (art. 5a § 13). Przepis art. 5a p.u.s.a. wprowadza zatem szczególną podstawę wyłączenia sędziego – związaną ściśle z okolicznościami jego powołania na stanowisko – oraz reguluje postępowanie w tym przedmiocie. Postępowanie to jest postępowaniem odrębnym od postępowania o wyłączenie sędziego z art. 18-24 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329, dalej: p.p.s.a.).
W myśl art. 5a § 5 p.u.s.a., wniosek powinien czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawierać:
1) żądanie stwierdzenia, że w danej sprawie zachodzą przesłanki, o których mowa w § 1;
2) przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie wraz z dowodami na ich poparcie.
Wniosek niespełniający wymagań, o których mowa w § 5, podlega odrzuceniu bez wezwania do usunięcia braków formalnych. Odrzuceniu podlega również wniosek złożony po upływie terminu albo z innych przyczyn niedopuszczalny (art. 5a § 6).
Z przywołanego przepisu art. 5a § 5 p.u.s.a. wynika zatem, że wymogiem formalnym wniosku jest m.in. przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie wraz z dowodami na ich poparcie. Przez „okoliczności uzasadniające żądanie” należy rozumieć przede wszystkim okoliczności towarzyszące powołaniu sędziego – a przywołanie tych okoliczności i przedstawienie dowodów jest obligatoryjne, bowiem właśnie te okoliczności stanowią o odrębności podstawy wyłączenia sędziego z art. 5a p.u.s.a. Brakiem formalnym wniosku będzie więc nieprzywołanie okoliczności związanej z powołaniem sędziego na stanowisko i nieprzedstawienie stosownych dowodów na ich poparcie.
Odnosząc powyższe uwagi do niniejszej sprawy w pierwszej kolejności wskazać należy, że w złożonym wniosku, wnioskodawcy skupili się m.in. na opisie: represji stosowanych względem L. C. oraz podmiotów wchodzących w skład założonej przez niego grupy kapitałowej przez organy państwa w związku z ujawnieniem przez niego tzw. […] (str. 5 wniosku), zarzutów stawianych postępowaniu administracyjnemu i zaskarżonej decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (str. 5 i 6 wniosku), uchybień, które zdaniem wnioskodawców wystąpiły w postępowaniu sądowoadministracyjnym (str. 7, 17-20 wniosku), powiązań członków Partii Konserwatywnej z reformą sądownictwa w kontekście działalności sędziego w organizacjach zbliżonych do kręgów aktualnie rządzącej partii – przed jego powołaniem – (str. 7 wniosku), powołania sędziego w skład komisji egzaminacyjnej na egzaminie adwokackim w 2020 r. (str. 8 wniosku) i innych ogólnych zagadnieniach nie mających bezpośredniego znaczenia dla oceny spełniania przez sędziego wymogów niezawisłości i bezstronności. Także dowody przedstawione przez wnioskodawców w powyższym zakresie (zał. do wniosku oraz wskazywane we wniosku załączniki do skarg kasacyjnych) nie stanowią dowodów na okoliczność nie spełniania przez sędziego wymogów niezawisłości i bezstronności. Nie są to bowiem okoliczności i dowody towarzyszące powołaniu sędziego i jego postępowaniu po powołaniu. Zatem w tym zakresie uznać należało, że wnioskodawcy nie wypełnili ciążącego na nich obowiązku wynikającego z art. 5a § 5 p.u.s.a.
Przechodząc do podniesionych przez wnioskodawców domniemanych okoliczności towarzyszących powołaniu sędziego na urząd sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego (str. 9-17 wniosku) wskazać należy, że argumenty przedstawione we wniosku są w istocie polemiką z oceną kandydatki na stanowisko sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego dokonaną przez Krajową Radę Sądownictwa, przy jednoczesnym stwierdzeniu, że „przewagą Sędzi Joanny Wegner nad pozostałymi kandydatami był stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych” (str. 16 wniosku). W zakresie wskazanej polemiki z oceną kandydatki przedstawiono jeden dowód w postaci uchwały KRS z dnia 11 lipca 2018 r., nr 165/2018, który nie może być dowodem, o którym mowa w art. 5a § 5 p.u.s.a. Gdyby w niniejszym postępowaniu Naczelny Sąd Administracyjny podjął (wnioskowaną przez składających wniosek) próbę podważenia zasadności oceny dokonanej przez KRS w konkursie oznaczałoby to, że Naczelny Sąd Administracyjny posiada kompetencje do merytorycznej oceny uchwał KRS. Tymczasem ustawodawca nie wyposażył Naczelnego Sądu Administracyjnego w tego typu kompetencje.
Przechodząc do ostatniego zagadnienia przedstawionego we wniosku, tj. nominacji sędziego na stanowisko sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego, stwierdzić należy, że w tym zakresie wnioskodawcy poza przedstawieniem kolejności zdarzeń, średniego czasu oczekiwania na rozpoznanie sprawy w NSA oraz stwierdzeniem m.in., że „nominacja ta mogła zatem stanowić swoistą nagrodę za wydanie wyroków zgodnych z oczekiwaniami władz państwowych” nie przedstawili żadnych dowodów na poparcie stawianych zarzutów. Oznacza to, że i w tym zakresie nie wypełnili dyspozycji art. 5a § 5 p.u.s.a.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 5a § 6, § 18 p.u.s.a. w zw. z art. 197 § 1 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.
