SSP „Iustitia” przedstawiło na swojej stronie internetowej aktualizację raportu „Wymiar sprawiedliwości pod presją”. Pierwsza edycja „Raportu” ukazała się w 2019 r. – opublikowana została także w „Monitorze Konstytucyjnym”.

Wstęp do Raportu

W 2017 r. w Polsce w ramach pakietu zmian prawnych dotyczących sądownictwa stworzono system dyscyplinarny, który miał zapewnić podporządkowanie sędziów woli politycznej. Powołani przez Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych Piotr Schab i jego zastępcy Przemysław Radzik i Michał Lasota niemal od momentu powołania wzięli na celownik sędziów, którzy sprzeciwiali się niekonstytucyjnym zmianom w wymiarze sprawiedliwości. Sędziowie byli ścigani dyscyplinarnie pod wieloma pretekstami: wypowiedź publiczna, założenie koszulki z napisem „Konstytucja”, zwrócenie się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym, wydanie orzeczenia nie po myśli prokuratury lub władzy politycznej. Stosowano również represje innego rodzaju niż postępowania dyscyplinarne. Niewygodnym dla polityków sędziom likwidowano wydziały i stanowiska bądź zmieniano zakres czynności, by musieli orzekać w sprawach, z którymi wcześniej nie mieli styczności. Przedstawiamy Państwu raport stanowiący kompilację najbardziej rażących przypadków represji wobec polskich sędziów i prokuratorów w latach 2015–2023. Jest on swoistym podsumowaniem okresu, w którym władza polityczna atakowała niezawisłość sędziowską.

Gdy dziś zastanawiamy się, jak uzdrowić wymiar sprawiedliwości, musimy pamiętać, że każda represja miała dwie strony – była ofiara, ale był i sprawca. Represje miały konkretne twarze, a za każdą z nich stał człowiek o określonym imieniu i nazwisku. Dlatego uznaliśmy, że należy te twarze pokazać opinii publicznej. Przedstawiamy nie tylko osoby, które padły ofiarą represji ze strony aparatu dyscyplinarno-urzędniczego, lecz także funkcjonariuszy publicznych – sędziów, prokuratorów, którzy byli odpowiedzialni za stosowanie różnorodnych metod nacisku i szykan. Za stosowanie tych szykan musi ich spotkać przewidziana prawem odpowiedzialność.

Opracowanie składa się z dwóch części – pierwsza dotyczy sędziów, druga – prokuratorów.

Część dotycząca sędziów została podzielona na cztery rozdziały: pierwszy dotyczy czynności wyjaśniających i postępowań dyscyplinarnych (tzw. represje twarde), drugi – innych rodzajów represji (tzw. represje miękkie), trzeci – sprawców represji oraz osób, których opisane zachowania w przekonaniu autorów raportu powinny zostać poddane wnikliwej ocenie, czy nie stanowią sprzeniewierzenia się etyce zawodowej poprzez uczestnictwo w procesie likwidacji niezależności władzy sądowniczej, czwarty – publicznych wypowiedzi przedstawicieli władzy politycznej szkalujących sędziów.

Część druga poświęcona jest represjom wobec niezależnych prokuratorów. Raport nie jest opracowaniem wyczerpującym, zawiera jedynie najbardziej jaskrawe przykłady represji i nacisków na niezależnych sędziów i prokuratorów. Część przypadków represji nie została ujęta, czy to z uwagi na brak dostatecznych danych, czy ze względu na nieujawnienie szykan przez represjonowanych sędziów i prokuratorów.

Mamy nadzieję, że jest to ostatni tego rodzaju raport, jaki musimy publikować. Niech to opracowanie będzie również zapisem tego, jak wysoką cenę gotowi byli zapłacić sędziowie broniący niezależności sądownictwa. Oby tego rodzaju czasy próby już nie powróciły. Gdyby stało się inaczej, niech postawy sędziów represjonowanych będą wyznacznikiem dla następnych pokoleń. Wierzymy, że w kraju, w którym zostanie przywrócona praworządność, zło zostanie ukarane, a dobro zwycięży.

Raport można przeczytać tutaj⇒