Michaił Szyszkin: Putin odejdzie, ale ból i nienawiść mogą pozostać w duszach na długo

5
(6)

Ta wojna nie zaczęła się teraz. Ona zaczęła się w 2014 roku. Nie chcąc tego rozumieć, Zachód udawał, że nie dzieje się nic złego. Przez te wszystkie lata w swoich wystąpieniach i publikacjach starałem się wyjaśnić ludziom Zachodu, kim jest Putin. Nie udawało mi się. Teraz Putin sam im wszystko wyjaśnił.

Jestem Rosjaninem. Putin popełnia potworne zbrodnie w imieniu mojego narodu, mojego kraju. W moim imieniu. Ale Putin to nie Rosja. Rosję przepełniają ból i wstyd. W imieniu mojej Rosji i mojego narodu proszę Ukraińców o wybaczenie. Rozumiem przy tym, że tego, co się u nich dzieje, wybaczyć nie sposób.

Po każdym moim artykule w szwajcarskiej prasie ambasada rosyjska w Bernie słała do redakcji listy pełne oburzenia. Teraz ci dyplomaci milczą. Może pakują walizki i wypełniają wnioski o azyl?

Chcę wrócić do Rosji. Ale do jakiej? W Rosji Putina ciężko oddychać – zbyt tam cuchnie policyjnym butem. Wrócę do kraju, o którym pisałem w liście otwartym, gdy odmówiłem reprezentowania Rosji na międzynarodowych targach książki w 2013 roku – a więc jeszcze przed aneksją Krymu i początkiem wojny przeciw Ukrainie:

Chcę być i będę przedstawicielem innej Rosji, mojej Rosji, kraju z normalną strukturą państwową zamiast samozwańców, kraju, który broni prawa jednostki, a nie prawa do korupcji, kraju wolnych mediów, wolnych wyborów i wolnych ludzi.

Już wcześniej przestrzeń wolnego słowa w Rosji została ograniczona do Internetu – obecnie cenzura wojskowa dotarła i tam. Władze zapowiedziały, że krytyka Rosji i wojny będzie traktowana jako zdrada karana z mocą prawa wojennego.

Co może zrobić pisarz? Tylko to, co może – wyrażać się jasno. Kto milczy – wspiera agresora. W XIX wieku polscy powstańcy walczyli przeciw caratowi „za naszą i waszą wolność”. Dziś za wspólną wolność walczą Ukraińcy przeciw armii Putina. Bronią nie tylko swojej godności, ale i godności całej ludzkości. Ukraina broni naszej wolności i naszej godności. Musimy ją wesprzeć ze wszystkich sił.

Zbrodnia reżymu polega i na tym, że piętno hańby odciska się na całym kraju. Rosja nie kojarzy się już z literaturą i muzyką, lecz z bombardowaniem dzieci. Zbrodnią Putina jest i to, że zatruł serca nienawiścią. Putin odejdzie, ale ból i nienawiść mogą pozostać w duszach na długo. Tylko sztuka, literatura, kultura mogą pomóc przezwyciężyć tę traumę. Prędzej czy później dyktator zakończy swoje podłe życie – a kultura będzie trwać. Tak było zawsze, i tak będzie po Putinie. Ale literatura nie powinna zajmować się Putinem ani objaśniać wojny. Wojny objaśnić się nie da: dlaczego ludzie rozkazują jednemu narodowi, by zabił inny naród?

Literatura przeciwstawia się wojnie. Prawdziwa literatura jest zawsze o człowieczej potrzebie miłości, a nie o potrzebie nienawiści.
Co nas czeka? W najlepszym razie nie będzie wojny jądrowej. Bardzo chcę wierzyć, że szaleńca nie dopuszczą do atomowego guzika. Albo że któryś z jego podwładnych nie wykona ostatniego rozkazu. I to, zdaje się, jedyna dobra rzecz, na którą możemy liczyć. Federacja Rosyjska jako kraj po Putinie zniknie z map. Proces rozpadu imperium będzie trwać. Gdy tylko niepodległą stanie się Czeczenia, za jej przykładem pójdą inne narody i regiony. Rozpocznie się walka o władzę. Ludziom nie spodoba się chaos – znowu zaczną się poszukiwania rządów silnej ręki. Nawet w pełni wolnych wyborach – jeśli takie się odbędą – do władzy dojdzie nowy dyktator. Obieca kontrolę nad atomową walizką, a wtedy Zachód go poprze, i – kto wie – może wszystko się powtórzy.

Michaił Szyszkin*

przeł. Krzysztof Bartnicki

*Michaił Szyszkin. Ur. w 1961 r., dziennikarz i pisarz rosyjski. Od 1995 r. mieszka w Szwajcarii. Jego książki tłumaczono na 30 języków. Był w Polsce w 2016 r. W naszym kraju staraniem oficyny Noir sur Blanc wydano dwie jego powieści: „Włos Wenery” (2008) i „Nie dochodzą tylko listy nienapisane” (2013).

Zdjęcie ilustrujące: Michaił Szyszkin na Uniwersytecie Jagiellońskim (w 2016 r). Źródło: Wiadomości – Uniwersytet Jagielloński (uj.edu.pl)

How useful was this post?

Click on a star to rate it!

Average rating 5 / 5. Vote count: 6

No votes so far! Be the first to rate this post.

5 1 vote
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest

wp-puzzle.com logo

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

0 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments