11 grudnia odbyło się doroczne Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Do 2017 roku zwoływano je w kwietniu, przed majowym świętem konstytucji. Każde z ZO koncentruje się na przedstawieniu orzecznictwa Trybunału w poprzednim roku oraz na istotnych dla niego wydarzeniach ustrojowych i prawodawczych.
W tym roku sędzia Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska, uważana przez władze polityczne za prezeskę TK, przedstawiła „Informację o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2016 roku”. Nie będziemy omawiać tego obszernego – liczy 146 stron – dokumentu, odsyłamy do niego chętnych do zapoznania się z nim.
Zwracamy jedynie uwagę na kategoryczne sformułowania, krytyczne wobec poprzedniego prezesa Trybunału, prof. Andrzeja Rzeplińskiego. Także na usprawiedliwienie przez autorów nielegalnych w porządku konstytucyjnym zaniechań władzy ustawodawczej w przedmiocie publikacji (lub raczej niepublikacji) wyroków, które szły w poprzek zamiarów obozu rządzącego. Piszą oni tak:
Nowelizacja grudniowa była przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał w sprawie o sygn. K 47/15, które zostało wydane 9 marca 2016 r. Trybunał działał tu z pominięciem przepisów ustawowych obowiązujących z momencie orzekania. Rozstrzygnięcie nie zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw, co znaczy, że nie wywołało zmiany w systemie prawa.
Po 9 marca 2016 r. większość sędziów Trybunału Konstytucyjnego wydawała rozstrzygnięcia w oparciu o taki kształt przepisów postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, który obowiązywałby, gdyby rozstrzygnięcie o sygn. K 47/15 wywołało skutek prawny w systemie prawa w postaci derogacji określonych przepisów prawnych. Jednocześnie część sędziów nie zgadzała się na stosowanie nieobowiązujących podstaw prawnych orzekania, co wyrażali w zdaniach odrębnych składanych w sprawach rozpatrywanych w 2016 roku. Podnoszono przede wszystkim niezgodne z ustawą ukształtowanie składów orzekających Trybunału, a także naruszenie przepisów dotyczących kolejności rozpatrywania spraw, terminów wyznaczania rozpraw i przedstawiania stanowisk przez uczestników postępowania przed Trybunałem oraz rozpoznawania spraw na posiedzeniu niejawnym.
O nieopublikowanych wyrokach Trybunału Konstytucyjnego, usuniętych także z internetowego zbioru orzeczeń, pisaliśmy w Monitorze w maju tego roku w artykule „Hokus-Pokus, czyli Trybunał Konstytucyjny „znika” wydane wyroki”. Tam także linki do „znikniętych” rozstrzygnięć.
We wstępnej części Informacji, pojawiły się też budzące sprzeciw kłamliwe sformułowania (m. in.. o urlopie jednego z sędziów, co uniemożliwiło mu udział w ZO zwołanym dla wyboru prezesa – chodzi o przymusowy urlop, na który STK Julia Przyłębska wysłała wciąż urzędującego wiceprezesa Stanisława Biernata oraz o trybie wyboru STK J. Przyłębskiej na prezesa).
Na podstawie przepisów tej ustawy zostało zwołane i przeprowadzone Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego, w którym udział wzięło 14 sędziów TK. Jeden z sędziów przebywał na urlopie. Jego nieobecność była usprawiedliwiona, a ponadto oświadczył, że nie chce kandydować na Prezesa Trybunału, a zatem jego bierne prawo wyborcze nie zostało naruszone i nie było konieczności zmiany terminu Zgromadzenia.
Wybór kandydatów na Prezesa Trybunału został dokonany przez głosowanie.
Część sędziów nie oddała głosu, co nie wpłynęło na ważność głosowania z uwagi na spełnienie wymogów wynikających z art. 21 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnemu. Aktowi głosowania nadano formę uchwały (co wynikało wprost z ustawy). Ustawa nie przewidywała odrębnego głosowania nad samą uchwałą o wyborze.
Prezydent, spośród przedstawionych mu uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego dwóch kandydatów, postanowieniem z 21 grudnia 2016 r. powołał na Prezesa Trybunału Julię Przyłębską
Osobno Monitor publikuje oświadczenie 7 sędziów, w którym odnoszą się do „Informacji…” wskazując na przekłamania i przeinaczenia oraz omówienie 3 wyroków TK, pod przydługim tytułem „Główne tezy wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 2016 r. nieogłoszonych w Dzienniku Ustaw, usuniętych bez podstawy prawnej z oficjalnego zbioru orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i pominiętych w części merytorycznej informacji rocznej o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału w 2016 r.”, które Monitor otrzymał od osoby pragnącej zachować anonimowość.
Dodajmy, że Zgromadzenie Ogólne 11 grudnia gościło prezydenta Andrzeja Dudę, który nie pojawił się na Zgromadzeniu Trybunału 20 kwietnia 2016, gdy prezesem był prof. Andrzej Rzepliński, dając jeszcze jeden dowód politycznej stronniczości, nieprzystającej do konstytucyjnej roli reprezentanta (całego) państwa. Do małości i małostkowości Andrzeja Dudy obywatele (wszyscy) Rzeczypospolitej – już przywykli.
Piotr Rachtan
