Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, realizując swoje nadzwyczajne uprawnienia nadane art. 17 ust 1 ustawy z dnia 12 lipca 2017r. o zmianie ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych, odwołał przed upływem ustawowo określonych kadencji 131 prezesów i wiceprezesów sądów – pisze na swojej stronie internetowej SSP „Iustitia”.
W wielu przypadkach decyzje zostały skrytykowane przez organy samorządu sędziowskiego z uwagi na brak ich merytorycznego uzasadnienia lub z uwagi na uzasadnienia zawierające nieprawdziwe informacje:
♦ W przypadku zmian kadrowych w okręgach katowickim i gliwickim oficjalny komunikat ministerialny podawał, że przegląd ewidencji spraw i podstawowych wskaźników za pierwsze półrocze 2017 roku wykazał niską efektywność sądów okręgowych. Słabe wyniki miały także osiągać podległe sądy rejonowe (https://ms.gov.pl/pl/informacje/news,10003,ocena-efektywnosci-pracy-sadow.html). Jak wynika z danych statystycznych za rok 2016 publikowanych na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości sądy okręgu gliwickiego oraz okręgu katowickiego załatwiły więcej spraw niż do nich wpłynęło (sądy okręgu gliwickiego opanowały wpływ w 100,77% zajmując 13 miejsce wśród 45 okręgów w Polsce, zaś sądy okręgu katowickiego opanowały wpływ w 100,09 % zajmując 22 miejsce wśród 45 okręgów). Do Sądu Okręgowego w Gliwicach w I połowie 2017r. wpłynęło ogółem 17.234 sprawy, załatwiono w tym czasie 17.253 spraw, zaś do Sądu Okręgowego w Katowicach w I połowie 2017 r. wpłynęło ogółem 23.023 sprawy, załatwiono w tym czasie 22.920 spraw. Należy dodać, że ponad 10% stanowisk sędziowskich w Sądzie Okręgowym w Katowicach nie jest obsadzona, za co odpowiada Ministerstwo Sprawiedliwości.
(źródło: http://www.iustitia.pl/informacje/1936-czystka-wsrod-prezesow-na-slasku)
♦ Jednym z odwołanych prezesów w tych okręgach był prezes Sądu Rejonowego w Żorach, który to sąd znalazł się na drugim miejscu w kraju, jeśli chodzi o ilość załatwianych spraw w porównaniu do spraw wpływających do tego sądu, według danych statystycznych za rok 2017.
♦ Zmiany kadrowe zostały też negatywnie ocenione przez Zebranie Sędziów Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach. W podjętej uchwale zarzucono, iż ministerialny komunikat prasowy całkowicie pomija okoliczności, które wpłynęły na gorsze wyniki statystyczne Sądu, tj. braki kadrowe.
♦ W reakcji na odwołanie prezesów i wiceprezesów Sądu Okręgowego w Krakowie, Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza, Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty i Sądu Rejonowego w Myślenicach, obradujące wspólnie zebrania sędziów Sądu Okręgowego w Krakowie, Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia oraz Sądu Rejonowego w Myślenicach wyraziły sprzeciw wobec decyzji Ministra Sprawiedliwości, które nie zawierają uzasadnienia i nie są podyktowane żadnymi przesłankami natury merytorycznej. Protestowano też przeciwko powiązaniu decyzji o odwołaniu prezesów z zatrzymaniem dyrektorów sądów (w związku z toczącymi się postępowaniami karnymi), w sytuacji, gdy prezes sądu nie był uprawniony do sprawowania nadzoru administracyjnego nad dyrektorem (taki nadzór sprawuje Minister Sprawiedliwości)
(źródło: http://www.iustitia.pl/informacje/1972-uchwaly-krakowskie)
♦ Przed upływem kadencji zostali także odwołani prezesi Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim i Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Jako powód odwołania podano niską efektywność Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim, który według Ministra Sprawiedliwości w zestawieniu średniego czasu trwania postępowań miał zająć 296 miejsce na 318 sądów rejonowych w Polsce oraz brak nadzoru prezesa Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim nad tym sądem. Tymczasem Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim w zakresie wyników sprawności postępowania znajduje się obecnie nie w trzeciej, lecz w pierwszej setce wszystkich sądów rejonowych.
(źródło: http://www.iustitia.pl/informacje/1968-czystki-kadrowe-w-malopolsce-i-lubuskiem)
Decyzja Ministra Sprawiedliwości spotkała się ze sprzeciwem Zgromadzenia Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim, które w podjętej uchwale zarzuciło, że zamieszczone w kilka godzin po odwołaniu prezesów na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości informacje dotyczące rzekomo złego nadzoru i funkcjonowania Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim są nieprawdziwe.
♦ W reakcji na odwołanie prezesa Sądu Okręgowego w Białymstoku oraz prezesa i wiceprezesów Sądu Rejonowego w Białymstoku w trakcie trwania ich kadencji Zgromadzenie Ogólne Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Białymstoku podjęło uchwałę, w której pozytywnie oceniło pracę sędziów odwołanych ze stanowisk oraz wyraziło dezaprobatę wobec ich odwołania bez wskazania powodów takiego działania. W uchwale podkreślono, że za uzasadnienie tej decyzji nie może być uznana lakoniczna wzmianka o powodach zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Jej treść, bez odniesienia się do realiów w jakich orzekają sędziowie Sądu Okręgowego w Białymstoku i Sądu Rejonowego w Białymstoku, musi być uznana za krzywdzącą i godzącą w dobra osobiste odwołanych prezesów i wiceprezesów.
♦ W reakcji na odwołanie prezesa Sądu Rejonowego w Toruniu w trakcie trwania kadencji Zebranie Sędziów Sądu Rejonowego w Toruniu podjęło uchwałę wyrażająca sprzeciw i dezaprobatę wobec tej decyzji. Podkreślono w niej, że Sąd Rejonowy w Toruniu jest w trakcie daleko idących zmian organizacyjnych. Odwołany prezes podjął szereg działań zmierzających do poprawy działania Sądu, zaś Minister Sprawiedliwości nie oczekując na efekty tych działań, arbitralnie, nie zważając na głos środowiska, podjął decyzję, która nie może zostać zaakceptowana. Z kolei Zebranie Sędziów Sądu Okręgowego w Toruniu podjęło uchwałę przeciwko odwołaniu Wiceprezesa Sądu Okręgowego.
(źródło: http://www.iustitia.pl/uchwaly/2054-uchwaly-sedziow-z-torunia-oraz-oddzialu-torunsko-wloclawskiego-stowarzyszenia-iustitia; http://www.iustitia.pl/uchwaly/2112-sedziowie-sadu-okregowego-w-toruniu-protestuja-przeciwko-odwolaniu-wiceprezes-so-w-toruniu-katarzyny-borowy)
♦ W reakcji na odwołanie w trakcie kadencji prezesa i wiceprezesa Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze, Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze podjęło uchwałę, w której wyraziło sprzeciw wobec takiej decyzji oraz wobec braku merytorycznego jej uzasadnienia. Za naganne uznano postępowanie Ministra Sprawiedliwości, który obciąża odwoływanych prezesów odpowiedzialnością za spadek wyników pracy sądów, gdy właśnie to zaniechanie ministra, który od dwóch lat blokuje obsadzenie zwolnionych etatów sędziowskich zarówno w sądach okręgowych jak i w sądach rejonowych jest przyczyną spadku efektywności pracy tych sądów. Obarczanie odwołanych Prezesów odpowiedzialnością za pogorszenie wyników i pozbawienie ich możliwości polemiki z tymi niesprawiedliwymi i nieznajdującymi oparcia w faktach zarzutami stanowi wyraz manipulacji w celu niekorzystnego przedstawienia w oczach opinii publicznej wizerunku wymiaru sprawiedliwości. Podkreślono, że to na Ministrze Sprawiedliwości spoczywa ustawowy obowiązek zapewnienia sprawnej pracy sądów w szczególności poprzez zagwarantowanie im właściwej obsady kadrowej.
♦ W przypadku odwołania przed upływem kadencji prezesa Sądu Rejonowego w Braniewie Ministerstwo Sprawiedliwości podało, że sąd ten jest na 301 pozycji pod względem odsetka spraw cywilnych ponownie wpisanych.
♦ W reakcji na odwołanie w trakcie kadencji prezesów i wiceprezesów Sądu Okręgowego w Radomiu i Sądu Rejonowego w Radomiu, Zgromadzenie Ogólne Sędziów Okręgu Radomskiego podjęło uchwałę, w której wyraziło sprzeciw wobec takiej decyzji oraz braku jej uzasadnienia.
♦ W reakcji na odwołanie prezesów i wiceprezesów Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia i Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy przed upływem ich kadencji, Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie podjęło uchwałę wyrażającą sprzeciw wobec przerywania przez Ministra Sprawiedliwości kadencji prezesów i wiceprezesów sądów na podstawie dowolnych przesłanek, bez udziału organów samorządu sędziowskiego.
♦ W reakcji na odwołanie przez upływem kadencji prezesa Sądu Okręgowego w Łodzi, prezesa Sądu Rejonowego dla Łodzi- Śródmieścia, wiceprezesów tego sądu i wiceprezesa Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa, Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Okręgu Łódzkiego podjęło uchwałę wyrażającą sprzeciw co do odwołania wbrew opinii sędziów i bez wiarygodnego, merytorycznego uzasadnienia.
♦ W reakcji na odwołanie przed upływem kadencji prezesa oraz wiceprezesa Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto oraz prezesa Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda, Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów okręgu Sądu Okręgowego w Poznaniu podjęło uchwałę wyrażająca sprzeciw wobec przekazywania opinii publicznej wybiórczych danych statystycznych prowadzących do nieprawdziwych wniosków co do pracy sądów kierowanych przez odwołanych prezesów lub bezpodstawnego obarczania odwołanych prezesów i wiceprezesów sądów odpowiedzialnością za pogorszenie się wyników statystycznych kierowanych przez nich sądów.
♦ W reakcji na odwołanie przed upływem kadencji prezesów i wiceprezesów Sądu Okręgowego w Kaliszu i Sądu Okręgowego w Ostrowie Wielkopolskim, Zgromadzenie Ogólne Sędziów Okręgu Kaliskiego podjęło uchwałę wyrażającą sprzeciw wobec decyzji nie zawierających merytorycznego uzasadnienia. Odnosząc się do ministerialnego komunikatu zarzucono, że odwołano się w nim do nieaktualnego wskaźnika opanowania wpływu z I półrocza 2017 r. Podkreślono, że rzetelna analiza wymaga uwzględnienia zmian wskaźnika opanowania wpływu w dłuższej perspektywie, aktualnej sytuacji kadrowej oraz rzeczywistego obciążenia sprawami przypadającymi na orzeczników.
(źródło: http://www.iustitia.pl/images/pliki/uchwaly/SO%20Kalisz%20uchwala%2001.jpg )
♦ W reakcji na odwołanie przed upływem kadencji prezesów i wiceprezesów sądów z apelacji rzeszowskiej Zebranie Sędziów Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie podjęło uchwałę wyrażającą sprzeciw wobec arbitralnych decyzji kadrowych. Zwrócono uwagę, że działania kadrowe Ministerstwa Sprawiedliwości i innych organów władzy w odniesieniu do Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie negatywnie rzutują na wyniki pracy tego sądu. Na 23 etaty orzecznicze aktualnie obsadzonych jest jedynie 17, co jest wynikiem niedokonania przez Ministra Sprawiedliwości obwieszczeń o 4 wolnych stanowiskach sędziowskich, w sytuacji, gdy zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym do dnia 21 czerwca 2017 r. Minister Sprawiedliwości miał obowiązek dokonania powyższych obwieszczeń niezwłocznie po zwolnieniu stanowiska. Trudną sytuację kadrową pogłębiło dodatkowo przeniesienie zwolnionego etatu sędziowskiego do jednego z sądów okręgowych, a w ostatnim czasie również odmowa Ministra Sprawiedliwości dalszego delegowania sędziego Sądu Okręgowego w Przemyślu do orzekania w III Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych tutejszego Sądu Apelacyjnego, którego wyniki orzecznicze były dobrze oceniane.
♦ W reakcji na odwołanie przez upływem kadencji prezesa Sądu Okręgowego w Świdnicy, prezesa i wiceprezesa Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, Prezesa Sądu Rejonowego w Wałbrzychu, Zgromadzenie Ogólne Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Świdnicy podjęło uchwałę wyrażającą sprzeciw wobec decyzji kadrowych nie zawierających merytorycznego uzasadnienia.
