Kontekst pytania prawnego: sędzia Monika Frąckowiak została oskarżona przez zastępcę rzecznika dyscyplinarnego. Prezes Izby Dyscyplinarnej wskazał właściwy do rozpoznania sprawy sąd dyscyplinarny. Sędzia Monika Frąckowiak złożyła pozew o ustalenie nieistnienia stosunku służbowego Prezesa Izby Dyscyplinarnej, wobec wadliwości w procesie jego powołania.

Komentarz rzecznika prasowego SSP Iustitia Bartłomieja Przymusińskiego:

Dzisiejszy wyrok TS UE nie oznacza, że tzw. neosędziowie mogą orzekać. Trybunał w wydanym wyroku podkreślił bowiem, że przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych – w zakresie, w jakim powierzają Prezesowi Izby Dyscyplinarnej prawo do wyznaczania właściwego sądu dyscyplinarnego – nie spełniają wymogu wynikającego z art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, zgodnie z którym sprawy te powinny być rozpoznawane przez sąd „ustanowiony na mocy ustawy”. W konsekwencji dla sądu dyscyplinarnego takie postanowienie prezesa ID ma być „niewidoczne”.

TS UE przypomniał też, że ostatnio rozstrzygnął już, że art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o UE należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on przepisom zmieniającym obowiązujący stan prawa krajowego, na podstawie których dokonano nominacji sędziowskich do SN, mimo złożenia odwołań od uchwał KRS. Osoby takie więc, jeśli będą orzekać, będzie to naruszało prawo UE.

Rzeczą natomiast polskich sądów, a nie TS UE, jest rozwiązanie problemu wynikającego z faktu, że polskie prawo nie przewiduje wprost szczególnego środka prowadzącego do stwierdzenia nieistnienia stosunku służbowego tak powołanych osób. To z reguły jest zawsze kwestia prawa krajowego. Rozwiązanie takie przewiduje natomiast projekt ustawy o przywróceniu praworządności, opracowany przez Iustitię.

Bartłomiej Przymusiński