Wyrażając troskę w sprawie ingerencji politycznej w polskie sądownictwo

Prezesi stowarzyszeń sędziowskich Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii,  Szwecji, Łotwy i Estonii podejmują następującą uchwałę

Na swoim dorocznym spotkaniu Prezesów Sędziowskich Stowarzyszeń Państw Nordyckich podjęliśmy uchwałę o zaproszeniu do swojego grona Stowarzyszeń Sędziów z Estonii i Łotwy oraz przedstawiciela Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA w celu przedyskutowania aktualnej sytuacji  dotyczącej sądownictwa w Polsce. Wszystkie stowarzyszenia są członkami Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów (EAJ), które na spotkaniu w maju tego roku wyraziło swoje zaniepokojenie w tej mierze.

W ostatnim czasie polski Sejm wprowadził zmiany dotyczące stanu spoczynku sędziów Sądu Najwyższego, które zmusiły przejście 40 % ogólnej liczby sędziów SN w stan spoczynku. Wbrew przepisom Konstytucji RP skrócona została również kadencja Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. W tym samym czasie zmieniono również sposób obsadzenia Krajowej Rady Sądownictwa. To parlament w chwili obecnej jest uprawniony do wskazania wszystkich członków KRS. W ten sposób politycy zyskali możliwość wpływania na procedurę nominacji sędziowskich, który stał się sprzeczny z minimalnymi chociażby europejskimi standardami.

Obserwujemy, że ingerencja polityków w wymiar sprawiedliwości w Polsce zaczęła się w 2016 r., a początek dała jej zmiana w organizacji Prokuratury, brak nominacji wybranych członków Trybunału Konstytucyjnego, późniejsze arbitralne dymisje ponad 150 Prezesów i Wiceprezesów sądów w Polsce.

Reforma sądownictwa w Polsce została przeprowadzona przez demokratycznie wybrany parlament, lecz bez dokonywania zmian w Konstytucji. Wprowadzane zmiany stanowią poważne zagrożenie dla demokracji i stanowią podważają zasadę trójpodziału władz,  niezależności i odpowiedzialności sądownictwa.

Niezależne sądownictwo, cieszące się społecznym zaufaniem jest kamieniem węgielnym funkcjonowania wszystkich demokratycznych państw. Jest gwarantem skutecznego przestrzegania  praw człowieka, praw obywatelskich w państwie demokratycznym oraz strażnikiem praworządności.

Wyrażamy najwyższe zaniepokojenie i zachęcamy rządy naszych państw, aby poprzez kontakty z polskimi władzami oraz poprzez międzynarodowe kontakty przedsięwzięły natychmiastowe możliwie intensywne działania.

Helsinki, 31 sierpnia 2018 r.

Kimmo Vanne                              Märit Bergendahl                        Mikael Sjöberg            Iuris Siliŋš

Wiggo Storhaug Larssen              Kjartan Bjarni Björgvinnsson      Indrek Parrest

Oryginał: