Przed laty omawiając książkę dr Anny Rataj Sąd Najwyższy Izraela jako sąd konstytucyjny, (wydaną w roku 2016 przez Wydawnictwo Austeria z Krakowa), zatytułowałem mój felieton „Porządny Najwyższy Sąd w Izraelu”. (Stanisław Obirek: Porządny Najwyższy Sąd w Izraelu) Dzisiaj ta instytucja jest poważnie zagrożona przez rządzącą obecnie koalicję nacjonalistyczno-religijną.
Jej głównym architektem jest jak wiadomo jeden z najbardziej przebiegłych polityków Izraela, po raz kolejny premier Benjamin Netanjahu. Tym razem koalicjanci wymykają się spod kontroli sprytnego Bibi i robią wszystko by wysadzić w powietrze właśnie do tej pory stojący na straży demokracji Porządny Najwyższy Sąd w Izraelu. Czy tak się stanie – zastanawiają się Izraelczycy, dla których postępująca destrukcja głównych instytucji państwowych staje się źródłem prawdziwej troski obywatelskiej. Tysiące z nich od kilku tygodni wychodzi na ulice i protestuje. Znani intelektualiści izraelscy biją na alarm.
Mają rację.
W Izraelu demokracja jest zagrożona poważnie, znacznie bardziej nawet, niż w takich krajach europejskich, jak Węgry i Polska. Nasi autokraci (Orban, Kaczyński) muszą liczyć się (choć ich to uwiera) nie tylko z opinią jeszcze wolnych mediów (choć na Węgrzech praktycznie spacyfikowanych), ale przede wszystkim z Unią Europejską. Poza tym w Izraelu potężnym obciążeniem dla budżetu państwa są Żydzi ultraortodoksyjni, których system edukacyjny i prawny jest prawdziwym państwem w państwie. Co więcej, to „państwo” żyjące na koszt Żydów świeckich rozrasta się znacznie szybciej niż społeczeństwo płacące podatki. Podobnie rzecz się ma z osadnikami mieszkającymi na terytoriach okupowanych, którzy mają szczególny status ekonomiczny i prawny.
Jak się wydaje, to właśnie Benjamin Netanjahu może ostatecznie pogrzebać Izrael jaki znamy od 1948 roku.
Jednym z najbardziej przejmujących głosów jest refleksja znanego historyka i autora bestselerów takich jak „Sapiens” i Homo Deus” Yuvala Noaha Harariego. Swój tekst zamieścił najpierw po hebrajsku na łamach izraelskiego Yenet, a następnie został on opublikowany po angielsku w Washington Post. Polecam; choć to lektura porażająca
Opinion | A disaster for democracy looms in Israel
Yuval Noah Harari is the author of “Sapiens,” “Homo Deus” and “Unstoppable Us” and a professor of history at the Hebrew University of Jerusalem. This op-ed was adapted from an article in Hebrew for Ynet in Israel.
Tytuł tych refleksji (Katastrofa dla demokracji w Izraelu) jest niestety uzasadniony przekonująco. Każdy może je przeczytać i konia z rzędem, kto potrafi unieważnić alarmistyczny ton uwag Harariego, który całkiem serio myśli o emigracji z Izraela, jak to zresztą zrobiło już tysiące Izraelczyków, nieumiejących znieść arogancji i bezmyślności większości rządzących ich państwem polityków z Bibi Netanjahu na czele.
To właśnie premier jest głównym rzecznikiem zniszczenia Sądu Najwyższego, zresztą we własnym interesie, bo jest zagrożony licznymi procesami. Pozbawienie Sądu Najwyższego niezależności sprawi, że nikt nie będzie w stanie pozwać przed sąd skorumpowanego polityka, którego usprawiedliwi podporządkowana mu maszynka do głosowania jakim stał się Kneset.
Stanisław Obirek
Zdjęcie ilustrujące: Flaga Izraela Autor: Ted Eytan z Waszyngtonu, źródło: Wikimedia Commons
