1. Ostatnie inicjatywy legislacyjne w Izraelu mają na celu poważną ingerencję w pozycję sądownictwa – jednej z równych i niezależnych gałęzi władzy – w stosunku do dwóch pozostałych władz. Rzeczone zmiany są ściśle obserwowane przez Europejskie Stowarzyszenie Sędziów (EAJ), jedną z czterech Grup Regionalnych Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów (IAJ), w której sędziowie izraelscy są reprezentowani przez naszego ważnego i szacownego członka, Izraelskie Stowarzyszenie Sędziów (ILAJ).

2. Reformy, jakie mają być wprowadzone, zmierzają do następujących celów:

– zmiana składu komitetu do spraw powołań sędziów, przekazanie decydującego głosu w Komitecie (większości) członkom nie-sędziom, którzy są powoływani głównie spośród większości parlamentarnej. Propozycje te mają radykalnie zmienić proces powoływania izraelskich sędziów, na skutek przejęcia przez władzę wykonawczą pełnej kontroli nad powołaniami, nominacjami oraz usuwaniem z urzędu sędziów wszystkich szczebli sądownictwa, włącznie z Sądem Najwyższym;

– nowe wymogi większości 80% do 100% sędziów Sądu Najwyższego  dla  wyeliminowania niekonstytucyjnych ustaw;

– wprowadzenie szczególnej klauzuli która pozwala Knesetowi odrzucić wyrok i pracować dalej nad zmianami legislacyjnymi, które Sąd Najwyższy uznał za niekonstytucyjne;

– uczynienie Podstawowych Praw wolnymi od kontroli sądowniczej, niezależnie od ich zawartości.

3. Zarząd EAJ pragnie przywołać Podstawowe Zasady Niezależności Sądownictwa ONZ, gdzie wprost stwierdza się, że:

„1) Niezależność sądownictwa powinna być gwarantowana przez Państwo i wyrażona w Konstytucji lub ustawodawstwie tego kraju. Obowiązkiem wszystkich rządowych i innych instytucji jest przestrzeganie i dbanie o niezależność sądownictwa.

2) Sądy powinny rozpoznawać zawisłe przed nimi sprawy w sposób bezstronny, na podstawie faktów i zgodnie z prawem, bez jakichkolwiek ograniczeń, niewłaściwych wpływów, perswazji, nacisków, gróźb, ingerencji, pośrednich czy bezpośrednich, z jakichkolwiek stron czy jakiego bądź powodu;

3) Sądownictwo powinno mieć jurysdykcję nad wszystkimi zagadnieniami o charakterze sporu sądowego i sądy powinny mieć wyłączną władzę podejmowania decyzji w sprawach poddanych pod ich osąd;

4) Niedopuszczalne są jakiekolwiek niedozwolone lub bezpodstawne ingerencje w procedurę sądową, jak też orzeczenia sądowe nie powinny być podważane;

10) Osoby powołane do pełnienia urzędu sędziego powinny być jednostkami, które cechuje uczciwość i umiejętności z odpowiednią praktyką lub przygotowaniem prawniczym. Wszelkie metody naboru sędziów powinny być zabezpieczone przed powołaniami sędziowskimi z niewłaściwych motywów. W procesie wyłaniania sędziów nie powinno być żadnej dyskryminacji osób ze względu na rasę, kolor skóry, płeć, religię, polityczne i inne poglądy, pochodzenie narodowe lub społeczne, własność, urodzenie lub status, za wyjątkiem tego, że wymóg, by kandydat na urząd sędziego miał obywatelstwo danego kraju, nie może być uważany a dyskryminujący.”

4. Wyrażamy przekonanie, że sędziowie mogą prawidłowo wykonywać swe obowiązki i utrzymywać zaufanie opinii publicznej, gdy zasady praworządności są w pełni przestrzegane.

Z  powyższych względów wzywamy Władze Izraelskie aby nie dokonały kroku wstecz w już osiągniętych na niwie międzynarodowej gwarancji niezależności sądownictwa, dla dobra swoich obywateli oraz dla dobra praworządności na świecie.

Zarząd EAJ

Duro Sessa Przewodniczący EAJ, Pierwszy Wiceprzewodniczący IAJ

Mikael Sjoberg – Wiceprzewodniczący IAJ

Sabine Matejka – Wiceprzewodnicząca IAJ

tłumaczenie: SSP „Iustutia”

Zdjęcie ilustrujące: Knesset, autor Elad Tzur, www.insite-Israel-Tour.com; źródło: Wikimedia Commons