Szanowny Panie Prezesie Jose Igreja Matos, Panie Prezesie Yaron Levy, Sekretarzu Generalny Giacomo Oberto, Panie Prezesie Duro Sessa, drodzy koledzy,
Zarówno tu w Izraelu, jak i w Polsce, nie jestem sam. Są tu ze mną sędziowie z Polski, których chciałbym zaprosić na scenę. Ta nagroda jest również dla nich.
Jestem głęboko wzruszony tym wyróżnieniem i wdzięczny za pomoc, jaką nam – polskim sędziom – okazujecie od kilku lat. Przyszło nam zmierzyć się z wyzwaniami, których się nie spodziewaliśmy w środku Europy, w kraju, który zerwał pęta komunistycznej dyktatury, który był pionierem przemian demokratycznych i z którego jestem tak dumny. Dziękuje w imieniu swoim i Stowarzyszenia Sędziów Polskich ”IUSTITIA”, którego jestem prezesem. Dziękuję w imieniu wszystkich polskich sędziów i obywateli polskich, którzy walczą o rządy prawa w Polsce i w Unii Europejskiej, którzy nigdy nie zwątpili, że ta walka ma sens i że ta walka jest do wygrania.
Lech Wałęsa, laureat pokojowej Nagrody Nobla, jest znany na całym świecie. Walczył on z bezprawiem komunistycznego reżimu. Dzisiaj angażuje się w walkę z łamaniem prawa w Polsce. Bierze również udział w akcjach protestacyjnych w związku z szykanowaniem sędziów tureckich. Dlatego, że w jego rozumieniu choć reżim komunistyczny został obalony, to walka o praworządność i prawa człowieka nadal trwa. Nic nie jest dane raz na zawsze. Historia się nie skończyła. Każdy z nas musi być gotowy do tego, by w każdej chwili położyć na szali własne bezpieczeństwo zawodowe czy osobiste i bronić wartości demokratycznego świata. Nawet w krajach o utrwalonej demokracji wzrastają tendencje autorytarne. Autorytaryzm wykorzystuje słabości demokracji, by tę demokrację podstępnie zatruwać i przekształcać w jej karykaturę. Instytucje demokratyczne w takim kraju stają się wydmuszkami – tak jak w Polsce politycznie kontrolowany Trybunał Konstytucyjny. Społeczeństwa – jeśli na czas się nie obudzą – znajdą się nagle w sytuacji zniewolenia. Dlatego tak ważna jest solidarność ludzi dobrej woli, solidarność tych, którzy wierzą w to, że osobista, niezbywalna wolność człowieka to wartość, która nie może być poświęcona na rzecz autorytaryzmu. Sądy, jako trzecia władza – ale także wolne media – są gwarantem wolności. Nieprzypadkowo hasłem naszego stowarzyszenia stało się hasło: Liberty and Justice for All.
My sędziowie, jako grupa zawodowa o specjalnej misji społecznej powinniśmy przyjąć raz na zawsze, że naszą kluczową wartością i zasadą działania jest nieobojętność. Nieobojętność na przypadki bezprawia nie tylko we własnym kraju, ale i na całym świecie. To jest nasze zobowiązanie. Marek Edelman, świadek okropnych wydarzeń holocaustu, mówił: Jak się przyglądasz złu i odwracasz głowę albo nie pomagasz, kiedy możesz pomóc, to stajesz się współodpowiedzialny. Bo twoje odwrócenie głowy pomaga tym, którzy dopuszczają się zła.
Musimy walczyć z biernością czy obojętnością innych. Edukujemy społeczeństwo. Staramy się integrować środowisko prawnicze z całego świata. Jestem dumny, że to w Warszawie, mieście, które było świadkiem nazistowskiej zagłady, Powstania w Getcie i Powstania Warszawskiego, obudziliśmy świadomość sędziów i obywateli organizując Marsz Tysiąca Tóg. Mimo, że był to zimny styczniowy dzień, wzięło w nim udział ok. 30 tysięcy osób, w tym sędziowie z 24 krajów świata, ubrani w swoje zawodowe stroje. 2 tygodnie później swoje słynne słowa wypowiedział Pan Marian Turski, więzień obozu koncentracyjnego w Auschwitz, przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich. Powiedział, że nazizm i holocaust nie wziął się znikąd. Powiedział, że nie można być obojętnym wobec rodzącego się zła.
Tutaj, w Izraelu, chcę powiedzieć głośno, że prawnicy, sędziowie nie mogą milczeć, nie mogą być obojętni, gdy deptane są prawa i wolności człowieka.
Prawo nie może ustąpić polityce. Bezprawie nie może zatriumfować nad rządami prawa. Nie możemy by obojętni, gdy tureccy sędziowie siedzą w więzieniu, gdy sędziowie gwatemalscy nie mogą wrócić do kraju z obawy przed więzieniem, gdy polscy sędziowie obawiają się wydania wyroku, z uwagi na represje. W Polsce, osoba, która jest oskarżona o wpisy antysemickie była członkiem politycznie wybranej Krajowej Rady Sądownictwa, pełni najwyższe funkcje sędziowskie z rekomendacji Ministra Sprawiedliwości. Jako obywatel polski, jako sędzia, zrobię wszystko, co w mojej mocy, żeby z takim bezprawiem, taką obłudą walczyć.
Ta nagroda nie tylko napawa mnie dumą, ale będzie też zobowiązaniem by po tych trudnych siedmiu latach walki o praworządność w Polsce i Unii Europejskiej, iść dalej, razem z wami w marszu wolności, w marszu o rządy prawa w Polsce, Europie i na świecie.
Raz jeszcze bardzo dziękuję
