Zamach na kulturę przelał czarę goryczy samorządowców. Bezprawne odwołanie ze stanowiska dyrektorki Teatru Dramatycznego w Warszawie Moniki Strzępki bulwersuje samorządowców w całej Polsce. Ruch Samorządowy Tak! Dla Polski i ludzie kultury publikują Czarną Księgę Instytucji Kultury w Polsce, na które dokonano ataku centralizacyjnego i szykują się do wyborów parlamentarnych.

Dzisiaj w Centrum Kultury Izabelin ponad 150 samorządowców, członków Ruchu Samorządowego Tak! Dla Polski dyskutowało na temat wagi kultury w budowaniu demokracji i rozwoju społeczności lokalnej, szukając konkretnych rozwiązań na coraz trudniejsze czasy dla samorządów i jego mieszkańców.

– Nadszedł czas, aby powalczyć o kulturę, a więc kolejny obszar zawłaszczany przez rząd. Jesteśmy świadkami zamachu na instytucje kultury, na wybór dyrektorów placówek. Zawłaszczana jest oświata, centralizuje się kolejne obszary życia samorządowego. Ludzie wybierają nas abyśmy zarządzali wspólnotami miejskimi, wiejskimi, a tymczasem punkt po punkcie odbiera się nam nasze kompetencje. Niebawem będziemy mieli Radę Narodową, a nie wójtów, burmistrzów, prezydentów – podkreślała Dorota Zmarzlak, wójt gminy Izabelin.

Rok 2022 jest rokiem zamachów rządu PiS na niezależność samorządów: sukcesywne odbierane finansowania i wpływów z podatków wypracowywanych przez mieszkańców i przedsiębiorców, szkodliwe i centralistyczne ustawy m.in. Lex Czarnek oraz ustawa o zarządzaniu kryzysowym, gigantyczne ceny energii dla gmin miejskich i wiejskich, zaniechanie przyjęcia pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy i wreszcie zwalnianie i wskazywanie przez rząd dyrektorów samorządowych instytucji kultury.

– Mamy kolejny rok zamachów na samorządność, a kultura to następny obszar, który władza centralna chce po prostu zawłaszczyć. Mówiono o kadencji, na które wybierane są władze samorządowe, a tymczasem nawet w tym obszarze dokonano zamachu na transparentność i wiarygodność wyborów, które zostały przesunięte w czasie. Dlatego liczymy, że nadchodzące wybory parlamentarne będą przełomowe dla przyszłości Polski, a zarazem przełomowe dla Ruchu Samorządowego Tak! Dla Polski. Podpisaliśmy porozumienie z demokratyczną opozycją i będziemy chcieli wspólnie naprawiać to co przez ostatnie lata zostało zepsute, także w samorządach. Tam, gdzie są samorządy jest wolność i demokracja. Niebawem podpiszemy pakt senacki i będziemy jednym z podmiotów tego paktu, a potem liczymy, że będziemy mieli przedstawicieli reprezentujących samorządy w Senacie. Samorządowcy ze znaczkiem Tak! Dla Polski będą także brali udział w wyborach do Sejmu – mówił Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca, szef regionu śląskiego Ruchu Samorządowego TAK! Dla Polski.

Przez 7 lat wielokrotnie widzieliśmy przypadki niszczenia instytucji, karuzeli obsad dyrektorskich motywowanych ideologicznie, a nie merytorycznie. Samorządowcy i ludzie kultury publikują „Czarną Księgę Instytucji Kultury” na które PiS dokonał ataku, a to tylko część działań, które zamierzają podjąć polskie samorządy. O ostatnim bezprawnym odwołaniu przez wojewodę mazowieckiego dyrektorki Teatru Dramatycznego w Warszawie Moniki Strzępki opowiada Aldona Machnowska-Góra, zastępczyni prezydenta m.st. Warszawy:

– Jesteśmy świadkami ataków na instytucje kultury w Polsce, ataków na osoby prowadzące instytucje kultury, na pieniądze, które do tych instytucji powinny trafiać. W Teatrze Dramatycznym odbył się konkurs na dyrektora teatru z zachowaniem wszelkich procedur, ale wojewoda mazowiecki uchylił zarządzenie prezydenta Warszawy, gdyż wybór nie był po myśli władz centralnych. W tej sytuacji składamy skargę do WSA, gdyż chcemy się w ten sposób przeciwstawić niszczeniu samorządności, tym razem w obszarze kultury. Powstała już czarna księga instytucji kultury w Polsce, na które dokonano ataku centralizacyjnego. Wolna kultura jest niezwykle ważna w budowaniu państwa obywatelskiego, dlatego będziemy o nią walczyć. 

– Minister Kultury co roku chwali się na co to przeznaczane są środki, jeśli chodzi o obszar kultury, ale w tym przypadku wyjątkowo nie finanse są sprawą nadrzędną. Jeśli śledzimy działania ministra, wiceministrów, czy ogólnie ministerstwa to widzimy uprawianie narodowej polityki historycznej, a to prowadzi do centralizacji i nacjonalizacji instytucji kultury w Polsce. Mamy nowe muzea podlegające ministerstwu w tej samej retoryce, a więc martyrologii czy muzea wyklętych. Obcina się z kolei środki na sztukę współczesną, na edukację w sztuce współczesnej. Zasada Paktu dla Kultury, idea tego paktu została wypaczona. Kultura ma być rzeczą wspólną. Państwo ma obowiązek finansować kulturę, ale nie może przejmować kultury tak jak ma to miejsce obecnie. – mówiła Beata Chmiel, sygnatariuszka “Paktu dla Kultury”, aktywistka i menadżerka kultury.

Samorządowcy podkreślali, że to niezależność kultury i samorządowy mecenat budują aktywne i krytyczne społeczeństwo. Wobec zmniejszających się budżetów samorządowych z jednej strony, a coraz częstszymi przypadkami ingerencji i cenzury w instytucje samorządowe z drugiej, samorządowcy i ludzie kultury apelują by stanąć po stronie niezależnych, wolnych i stabilnych instytucji kultury, organizacji pozarządowych i wolnych artystów i artystek.

– Zamach na kulturę przelał czarę goryczy! Włączenie się samorządowców do polityki ogólnopolskiej i wzięcie odpowiedzialności za odbudowę demokracji staje się koniecznością. Podobnie jak trzy lata temu senator Zygmunt Frankiewicz i Vadim Tyszkiewicz chcemy współtworzyć Pakt Senacki. Chcemy również być spoiwem jedności na opozycji. Potrzebujemy doświadczonych samorządowców w parlamencie – podkreślał Jacek Karnowski, prezes Ruchu Samorządowego TAK! Dla Polski, prezydent Sopotu. /Komunikat prasowy/