Na spotkaniu w dniu 10 maja 2019 roku w Kopenhadze, Europejskie Stowarzyszenie Sędziów debatowało nad zmianami w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawie Prawo o ustroju sądów administracyjnych, uchwalonymi przez polski Sejm w dnu 26 kwietnia 2019 roku.

2.

Europejskie Stowarzyszenie Sędziów z wielkim niepokojem dostrzega, że ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 roku pozbawia prawa do zainicjowania postępowania odwoławczego w sprawach dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Usunięcie z porządku prawnego takich odwołań w odniesieniu do osób powoływanych do Sądu Najwyższego, statuuje wyjątek od przepisów regulujących sposób powoływania sędziów w Polsce. To ułatwi uzależnienie powołań do Sądu Najwyższego od politycznych i innych niestosownych wpływów oraz pozwoli na powoływanie do Sądu Najwyższego, w miejsce sędziów, którym się to należy z uwagi na własne zasługi, osób pozbawionych kwalifikacji i innych atrybutów. Zagraża to niezależności Sądu Najwyższego, a w kolejności sądom niższego rzędu, a w ten sposób podważa zasadę rządów prawa.

3.

Europejskie Stowarzyszenie Sędziów z dużą uwagą i niepokojem śledziło wiele ostatnich zmian w ustawodawstwie dotyczącym polskiego wymiaru sprawiedliwości, a to:

– obniżenia wieku emerytalnego orzekających sędziów

– sposobu wyboru Krajowej Rady Sądownictwa

– utworzenia dwóch izb Sądu Najwyższego, z decydującym wpływem władzy wykonawczej na powołania ich sędziów

– regulacji dotyczących organów postępowań dyscyplinarnych i ich nadużycia

– skarg nadzwyczajnych

4.

Europejskie Stowarzyszenie Sędziów zauważa dalej, że ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 roku została uchwalona w czasie, w którym spodziewany jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu w sprawie zgodności wcześniejszych zmian w przepisach o Sądzie Najwyższym, ustroju sądów powszechnych i Krajowej Radzie Sądownictwa z prawem unijnym.

Europejskie Stowarzyszenie Sędziów uważa, iż przepisy odnoszące się do organizacji polskiego wymiaru sądownictwa, coraz bardziej odbiegają od wymogów prawa Unii Europejskiej, a ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 roku stanowi jeszcze większe odejście od tych standardów.

5.

Co więcej, oprócz zniesienia prawa do sądowej kontroli powołań do pełnienia urzędu na stanowiska sędziów Sadu Najwyższego,  ustawa z 26 kwietnia 2019 roku stanowi, że postępowania w sprawie odwołań dotyczących takich powołań, które zostały już wszczęte, podlegają umorzeniu ze skutkiem natychmiastowym. Takie ingerowanie przez władzę ustawodawczą w toczące się postępowania sądowe, stanowi poważną ingerencję w niezależność sądownictwa i jest sprzeczne z poszanowaniem dla zasad praworządności .

Europejskie Stowarzyszenie Sędziów ubolewa nad powyższą ustawą z dnia 26 kwietnia 2019 roku i wzywa organy władzy ustawodawczej i wykonawczej w Polsce, by przyznały niezgodność tych regulacji prawnych z międzynarodowymi i unijnymi standardami oraz podjęły stosowne środki do jej usunięcia.