Uchwała Nr 01/05/17 Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego z dnia 22 maja 2017 r. w sprawie projektowanych zmian ustawowych dotyczących władzy sądowniczej.
Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego wyraża poparcie dla uchwały podjętej w dniu 8 maja 2017 r. przez Radę Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w sprawie projektowanych zmian ustawowych dotyczących władzy sądowniczej.
Uchwała ta dotyczy dwóch projektów będących obecnie przedmiotem prac Sejmu: projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1423/VIII kad.), a także projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1491/VIII kad.).
Pierwszy z tych projektów wprowadza zmianę struktury organizacyjnej i sposobu obsady Krajowej Rady Sądownictwa, a ponadto dokonuje skrócenia kadencji sędziów wybranych do niej przed dniem wejścia w życie ustawy. Gdy chodzi o drugi projekt, ustanawia on w szczególności nowe zasady powoływania i odwoływania prezesów sądów oraz znacząco wzmacnia pozycję Ministra Sprawiedliwości wobec sądów.
Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego podziela obawy i zastrzeżenia wyrażone w opinii prawnej załączonej do uchwały krakowskiej. Wejście w życie projektowanych przepisów podważyłoby zasadę podziału i równowagi władz (art. 10 ust. 1 Konstytucji) oraz niezależności sądów (art. 173 Konstytucji) i niezawisłości sędziów (art. 178 ust. 1 Konstytucji), a w konsekwencji także zdolność Państwa do zapewnienia jednostce prawa do niezależnego, bezstronnego i niezawisłego sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji).
Nie dostrzegając potrzeby przywoływania w tym miejscu szczegółowej analizy prawnej dołączonej do uchwały krakowskiej, pragniemy przypomnieć, że:
– zasada podziału i równowagi władzy jest gwarancją wolności i praw jednostki, mającą ugruntowane miejsce w europejskiej i polskiej tradycji konstytucyjnej,
– historyczna pamięć o zagrożeniach wynikających z odrzucenia tej zasady nakazuje przeciwstawiać się wszelkim próbom jej osłabienia lub faktycznego zniesienia,
– niezależne sądy są dobrem wspólnym wszystkich obywateli Rzeczypospolitej, a ich zdolność do niezakłóconego funkcjonowania jest oczywistym składnikiem interesu publicznego,
– szczególne znaczenie dla ochrony polskiej państwowości, trwałości wspólnoty politycznej i zaufania społecznego do instytucji publicznych ma niezależność Sądu Najwyższego, jako organu powołanego do orzekania m.in. w sprawie ważności wyborów,
– podnoszone niekiedy w debacie publicznej pojedyncze nieprawidłowości związane z działaniem sądów nie mogą w żadnym razie uzasadniać wprowadzania rozwiązań budzących głębokie zastrzeżenia konstytucyjne i grożących trwałą erozją autorytetu władzy sądowniczej
Pragniemy podkreślić, że niniejsza uchwała nie stanowi głosu w sporze politycznym, bo do udziału w nim Rada Wydziału, także ze względu na szacunek dla różnorodności poglądów osób wchodzących w jej skład, nie jest powołana. Jesteśmy natomiast zobowiązani do apelowania o poszanowanie zasad, których akceptacja jest— i powinna pozostać — niezależna od przekonań politycznych.
Wyniki głosowania jawnego: uprawnionych do głosowania — 188 osób, oddano 114 głosów, za wnioskiem — 101 głosów, przeciwko — 9, wstrzymujących się — 4.
Przewodniczący Radu Wydziału
Prof. dr hab. Tomasz Giaro, dziekan WPiA UW