Najnowsza publikacja Fundacji Batorego poświęcona jest funkcjonowaniu państwa polskiego po roku 1989 i wyzwaniom przed jakimi stoi dzisiaj Polska.
O osiągnięciach i deficytach polskiego państwa od lat 90. po okres rządów Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości piszą uczestnicy zorganizowanej przez Fundację Batorego debaty: Michał Boni, Włodzimierz Cimoszewicz, Ludwik Dorn, Joanna Kluzik-Rostkowska, Rafał Matyja, Bartłomiej Sienkiewicz i Kazimierz Michał Ujazdowski. Autorzy próbują dokonać bilansu ostatnich trzech dekad oraz zastanawiają się nad najważniejszymi wyzwaniami, wynikającymi zarówno z ogólnych zmian społecznych, technologicznych i kulturowych, jak i działań obecnego rządu, podważających wiele dotychczasowych założeń funkcjonowania państwa, w tym trójpodział władzy czy niezawisłe sądownictwo.
We stępie do książki Aleksander Smolar, prezes Fundacji im. Stefana Batorego pisze:
W zamieszczonych w niniejszym tomie materiałach z konferencji, którą zorganizowała Fundacja Batorego, wybitni uczestnicy i obserwatorzy naszego życia publicznego podejmują próbę oceny funkcjonowania naszego państwa po 1989 roku: w latach 90. i na początku nowego stulecia, w okresie rządów Platformy Obywatelskiej i obecnie, pod rządami Prawa i Sprawiedliwości. Chodziło nam zarówno o koncepcję, jak i praktykę funkcjonowania państwa. Postawiliśmy pytania o to, jakie były podstawowe wyzwania i z czym sobie nie poradziły kolejne ekipy rządzące. Jak można ocenić efektywność zmian w funkcjonowaniu państwa w stosunku m.in. do zmian gospodarczych i w sferze czysto politycznej?
Zapytaliśmy także o refleksję na temat słabości – w przeszłości i dzisiaj – w zakresie wypełniania podstawowych funkcji państwa. Co należy zmienić, by nasze państwo wypełniało swoje funkcje? Na ile spełniało i spełnia kryteria państwa sprawnego, przejrzystego, czystego, wrażliwego na demokratyczne procesy decyzyjne? Co oznacza dziś i co oznaczać powinno pojęcie silnego państwa?
Są także inne ważne pytania, które wymagają szerokiej refleksji: na ile państwo może i powinno odgrywać rolę „wychowawczą” w stosunku do społeczeństwa, kształtować tożsamość zbiorową poprzez politykę historyczną, kulturalną i ideologiczną kontrolę procesu edukacji, mass mediów, badań naukowych? Jak z tego punktu widzenia można ocenić model stosunków: państwo – Kościół i praktyczną ewolucję tych relacji?
Do udziału w dyskusji na te wszystkie tematy zaprosiliśmy osoby, które nie tylko od dawna zajmują się problemami państwa, ale też pełniły w różnych okresach po 1989 roku ważne funkcje państwowe.
Książka „Problemy z naszym państwem” dostępna jest pod linkiem
http://www.batory.org.pl/upload/publikacje/Internet_Problemy%20z%20naszym%20panstwem.pdf