Z zaniepokojeniem obserwując ostatnie wydarzenia w Polsce, Stowarzyszenie Forum Sędziów Rumuńskich podkreśla konieczność przestrzegania przez władze Polski europejskich standardów niezawisłości sędziowskiej, włącznie z zasadą nieusuwalności sędziów. To zobowiązanie zawarte jest w Artykule 19 (1) Traktatu o Unii Europejskiej w połączeniu z Artykułem 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Bezwarunkowo popieramy wysiłki naszych kolegów, sędziów z Polski i ich stowarzyszeń dotyczące niezależności sądownictwa.

3 lipca 2018 roku 27 spośród 72 sędziów Sądu Najwyższego będzie zagrożonych przymusowym przeniesieniem w stan spoczynku, gdyż nowa ustawa o Sądzie Najwyższym obniża wiek emerytalny sędziów Sądu Najwyższego z 70 na 65 lat. Zgodnie z ustawą aktualni sędziowie Sądu Najwyższego otrzymali możliwość złożenia oświadczenia woli przedłużenia ich mandatu przez Prezydenta Rzeczypospolitej, które może być udzielone na okres trzech lat i jednokrotnie przedłużone. Zgodnie z projektem ustawy o polskim Sądzie Najwyższym, Sąd Najwyższy miał zostać podporządkowany Ministrowi Sprawiedliwości, który jednocześnie jest Prokuratorem Generalnym – w zakresie organizacji Sądu i jego zasobów ludzkich. Minister Sprawiedliwości miał ponadto posiadać wyłączne kompetencje do wskazywania kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego. Ustawa ta jeszcze bardziej podważyłaby rozdział władz, rządy prawa i niezależność sądownictwa w Polsce.

Dzisiaj Komisja Europejska rozpoczęła procedurę naruszeniową poprzez wysłanie formalnej noty do Polski dotyczącej polskiego prawa o Sądzie Najwyższym. 18 czerwca 2018 r. Biuro Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich, która reprezentuje członków CCJE, będących czynnymi sędziami ze wszystkich krajów Rady Europy stwierdziło, że ustawy o KRS, Sądzie Najwyższym i ustroju sądów powszechnych oznaczają znaczący krok w tył w zakresie niezależności sądownictwa, trójpodziału władzy i rządów prawa w Polsce. Ustawy te są też niezmiernie niepokojące w kontekście przesłania, jakie niosą ze sobą co do wartości sędziów w społeczeństwie, ich miejsca w porządku konstytucyjnym i  zdolności do pełnienia przez nich kluczowej roli.

Z całą mocą podkreślamy potrzebę przestrzegania praworządności i niezależności sądownictwa.

Kryteria Kopenhaskie, które decydują o możliwości przyjęcia do UE, zdefiniowane przez Radę Kopenhagi w czerwcu 1993, są następujące: stabilność instytucji gwarantujących demokrację, rządy prawa, prawa człowieka i poszanowanie oraz ochrona mniejszości, funkcjonująca gospodarka rynkowa, możliwość radzenia sobie z konkurencją i siłami rynkowymi, administracyjna i instytucjonalna zdolność do efektywnego wdrożenia  acquis oraz zdolność do przyjęcia na siebie zobowiązań związanych z członkostwem.

W wyroku z 27 lutego 2018w sprawie C64/16, Associação Sindical dos Juízes Portugueses, ECLI:EU:C:2018:117, TSUE stwierdził, co następuje: “44. Koncepcja niezależności zakłada przede wszystkim, że dany organ wykonuje swoje zadania sędziowskie w pełni autonomicznie, bez poddania jakimkolwiek ograniczeniom hierarchicznym lub podległości jakiemukolwiek innemu organowi i bez przyjmowania poleceń czy instrukcji z jakiegokolwiek źródła oraz że jest w ten sposób chroniony przed zewnętrzną interwencją lub naciskami, które mogłyby ograniczyć niezależny osąd jego członków i wpłynąć na ich decyzje (zob. co do tego skutku, wyroki z 19 września 2006, Wilson, C506/04, EU:C:2006:587, paragraf 51, i z 16 lutego 2017, Margarit Panicello, C503/15, EU:C:2017:126, paragraf 37).”

W związku z powyższym, Stowarzyszenie Forum SĘDZIÓW RUMUŃSKICH wzywa polskie władze do powstrzymania się od jakichkolwiek zachowań, które mogłyby prowadzić do naruszenia praworządności i niezależności sądownictwa.  

Stowarzyszenie Forum Sędziów Rumuńskich

Bukareszt,
02 lipca 2018

sędzia Dragoș Călin, Sąd Apelacyjny w Bukareszcie, wiceprezes

sędzia Anca Codreanu, Trybunał w Brașov, wiceprezes

SSP „Iustitia”