Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 4 maja w sprawie C-339/15 Luc Vanderborght orzekł, że ogólny i całkowity zakaz wszelkiej reklamy świadczeń leczenia ust i zębów jest niezgodny z prawem Unii. Cele ochrony zdrowia publicznego oraz godności zawodu lekarza dentysty mogą jednak uzasadniać ograniczenie form i warunków środków komunikacji używanych przez lekarzy dentystów.

Luc Vanderborght, dentysta z siedzibą w Belgii reklamował usługi dentystyczne. W okresie między 2003 r. i 2014 r. umieścił tablicę informacyjną o trzech bokach wskazującą jego nazwisko, zawód dentysty, adres strony internetowej i numer telefonu do gabinetu. Ponadto stworzył stronę internetową w celu informowania pacjentów o różnego rodzaju świadczeniach leczniczych, które wykonywał w swym gabinecie. Wreszcie, umieścił ogłoszenia w lokalnej prasie.

Wskutek skargi wniesionej przez stowarzyszenie zawodowe lekarzy dentystów Verbond der Vlaamse tandartsen, przeciwko L. Vanderborghtowi wszczęte zostało postępowanie karne. Prawo belgijskie zakazuje bowiem w sposób całkowity wszelkiej reklamy dotyczącej świadczeń leczenia ust i zębów oraz ustanawia wymogi dyskrecji w odniesieniu do szyldów gabinetów dentystycznych skierowanych do ogółu odbiorców.

Na swą obronę L. Vanderborght podniósł, że rozpatrywane przepisy belgijskie są sprzeczne z prawem Unii, w szczególności z dyrektywą o handlu elektronicznym oraz ze swobodnym przepływem usług ustanowionym w traktacie FUE¹.

Rozpoznający sprawę Nederlandstalige rechtbank van eerste aanleg te Brussel, strafzaken (niderlandzkojęzyczny sąd pierwszej instancji w Brukseli, wydział karny) postanowił przedłożyć Trybunałowi Sprawiedliwości pytania prejudycjalne w tej kwestii.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Trybunał stwierdził, że dyrektywa o handlu elektronicznym stoi na przeszkodzie przepisom, które, jak w przypadku przepisów belgijskich, zakazują wszelkiej formy informacji handlowej drogą elektroniczną przeznaczonej do promowania leczenia ust i zębów, w tym również poprzez stronę internetową utworzoną przez lekarza dentystę.

Trybunał orzekł bowiem, że o ile zasady wykonywania zawodu mogą skutecznie określać ramy treści i formy informacji handlowych, o tyle owe zasady nie mogą zawierać ogólnego i całkowitego zakazu wszelkiej formy reklamy on-line prowadzonej w celu promowania działalności lekarza dentysty.

Ponadto, swobodne świadczenie usług stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, które ustanawiają w sposób ogólny i całkowity zakaz wszelkiej reklamy dotyczącej świadczeń leczenia ust i zębów. W tym względzie Trybunał podkreślił, że zakaz reklamy danej działalności może ograniczyć osobom, które tę działalność wykonują, możliwość zaprezentowania się potencjalnym klientom i promowania usług, które zamierzają im zaoferować. Tego rodzaju zakaz stanowi zatem ograniczenie swobodnego świadczenia usług.

Trybunał przyznał, że cele rozpatrywanych przepisów, a mianowicie ochrona zdrowia publicznego oraz godność zawodu lekarza dentysty stanowią nadrzędne względy interesu ogólnego mogące uzasadniać ograniczenie swobody świadczenia usług. Intensywne używanie reklamy lub wybór agresywnych przekazów reklamowych, względnie mogących wprowadzić pacjentów w błąd co do oferowanych terapii, mogą – poprzez pogorszenie wizerunku zawodu lekarza dentysty, zmianę stosunku między dentystami i ich pacjentami oraz wspieranie wykonywania nieodpowiednich lub niekoniecznych terapii – szkodzić ochronie zdrowia i naruszać godność zawodu lekarza dentysty.

Niezależnie od powyższego Trybunał stwierdził, że ogólny i całkowity zakaz wszelkiej reklamy wykracza poza to, co jest konieczne do realizacji zamierzonych celów. Cele te mogłyby zostać osiągnięte poprzez mniej restrykcyjne środki, określając, gdy to konieczne, w sposób ścisły, formy i warunki, które mogą skutecznie przybrać środki komunikacji używane przez lekarzy dentystów.