W Monitorze Konstytucyjnym kibicuję wysiłkom grupy działaczy dawnej opozycji antykomunistycznej dążących do ustawowego uregulowania statusu osób represjonowanych. Uważam, że poświęcenie, utrata pracy a nieraz wolności i zdrowia, które legły u podstaw dzisiejszej Polski, są jak dług zaciągnięty w przeszłości, który honor każe jak najrychlej wyrównać. Są po temu warunki, są też możliwości. Czego więc brak, że środowisko reprezentowane przez autorów poniższego listu oraz sygnatariusze dwóch apeli wciąż muszą dobijać się u kolejnych rządów, kolejnych ministrów i prezesów o wywiązanie się z historycznego zobowiązania?
Chciałbym poznać wiarygodną odpowiedź, bo nie chcę wierzyć w brak zwykłej przyzwoitości.
Za parę dni miną 44 lata od Porozumień Sierpniowych…
(Piotr Rachtan)
Pan Lech Parell
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Szanowny Panie Ministrze !
Dziękuję za maila z 2 lipca br. z Pańską próbą odpowiedzi na przedstawione przez nas 3 sprawy.
Dzisiaj odniosę się jedynie do próby udzielenie nam odpowiedzi na trzecią kwestię, a okazja właśnie się nadarzyła, gdyż w poniedziałek !9 sierpnia br. już upłynęło 6 miesięcy od powołania Pana na stanowisko Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, co się stało dn. 19.02.2024 r.
Zacznę od sprostowania, czyli przypomnienia faktów.
Otóż prawdą jest, że nasza inicjatywna trójka (Leszek Stall, dr Grzegorz Kostrzewa-Zorbas, i ja), a nie tylko ja, jak to Pan ujął w swojej próbie odpowiedzi („ale przecież nie reprezentuje Pan całego środowiska.„), którą pozostawiam poniżej tego maila, reprezentuje nie tylko siebie, ale przede wszystkim grono sygnatariuszy 2 apeli do władz III RP.
Warto więc będzie tu ponownie przypomnieć ich personalia, jak i fakt, że jest to wyjątkowo reprezentatywne grono, jak na środowisko b. opozycjonistów i represjonowanych, biorąc pod uwagę podziały polityczne, które w innych kwestiach na co dzień nas nieraz mocno dzielą:
1/ Apel 141 z 26.06.2020 r. https:// monitorkonstytucyjny.eu/ archiwa/14708?fbclid= IwY2xjawEzAlVleHRuA2FlbQIxMAAB HeqEPMPE4_ 5DopciZoFJrN7a6Ni4nxcas5HTYqcr 7IK04ZL6Dh2RYSO1tQ_aem_ Y8ckXCgnZvgZQWIc0vJE6w
2/ Apel 258 z 25.06.2021 r. https:// monitorkonstytucyjny.eu/ archiwa/18740
(wiele osób z tych obu list już nie ma między nami).
1. nasz Apel 141 dał w efekcie 1. nowelizację według naszego projektu, przyjętą przez Sejm 30.03.2021 r., a likwidującą fatalną i do tego wieloletnią fikcję emerytalną w odniesieniu do b. opozycjonistów i represjonowanych, która to ustawa została podpisaną przez Prezydenta RP 20.04.2021 r. i opublikowana 29.04.2021 r. (Dz. Ustaw poz. 794) https://www.sws.org.pl/ kalendarium/nowelizacja- ustawy-o-doa-podpisana?fbclid= IwY2xjawEzBP1leHRuA2FlbQIxMAAB HR1C2nag2d4ZWPRCAmw5NK- 6tZRr05KXbBkAk8msA16zRKe7-I_Q_ MkIRQ_aem_9NzFFbTOqFPZnObSKw- wfw
2. nasz Apel 258 jest ciągle aktualnym przesłaniem do polityków, w tym do parlamentarzystów, ale też do Pana Ministra, o ponowne zgłoszenie przez grupę posłów naszego projektu 2.nowelizacji dotyczącego dotąd nie podjętych i nie załatwionych spraw m.in. godnościowych niebudzących żadnych wątpliwości (np. casus Mirosława Chojeckiego i innych), przejrzystości potwierdzania statusów przez publikację list osób ze statusami (nawiązują do tego zał. nr 3, 4, 5), niezrekompensowanych represji w postaci odpowiedzialności zbiorowej (np. „wilcze bilety” dla członków rodzin opozycjonistów) itd.
Streszczenie tego całego 2. naszego projektu jest w załączniku nr 1.
Przypomnieć należy, że odrzucony w minionej kadencji projekt poselski nowelizacji z 13.12.2021 r. w pełni tożsamy z tym naszym środowiskowym 2. projektem z 09.07.2021 r. przy Apelu 258, zebrał do 19.02.2022 r. same pozytywne opinie od podmiotów zapytanych zgodnie z Regulaminem Sejmu przez jego Kancelarię (zał. nr 2).
Również postanowienia Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego przywołane w zał. nr 7 wskazują, że zaproponowane w naszym projekcie przeniesienie pewnego mechanizmu lustracyjnego do ustawy z 20.03.2015 r o działaczach opozycji antykomunistycznej i osobach represjonowanych z powodów politycznych, uruchamianego przez IPN na podstawie ustawy lustracyjnej w odniesieniu do kandydatów na wysokie urzędy państwowe, jest rozwiązaniem słusznym i zapewniającym wszystkim obywatelom równość wobec prawa, która w tym przypadku obecnie nie istnieje, co jest przejawem już 10-letniej dyskryminacji całego naszego środowiska, w tym najbardziej ona dotyka niektórych wyjątkowo zasłużonych b. opozycjonistów.
Warto też dodać, że Marszałek Sejmu Szymon Hołownia zadeklarował procedowanie bez zwłoki, jeśli nasz 2. projekt ponownie w wersji poselskiej wpłynie do laski marszałkowskiej (zał. nr 6).
W swoich licznych wywiadach w mediach, jak i portalu UdSKiOR oraz na profilu na FB, pojawiają się deklaracje i obietnice Pana Ministra w sprawie konieczności zmian w ustawach, jednak nie idą za tym żadne konkretne działania. Rozumiemy pewną ostrożność sformułowaną w Pana mailu – cytujemy: „namysł jest bardzo potrzebny, choćby po to, aby uniknąć problemów jakie powoduje obecne brzmienie ustawy„, ale 6 miesięcy czasu wydaje się być, aż nadto za dużo.
Tym bardziej, że w niedawnym wywiadzie https://dzieje.pl/wiadomosci/ szef-udskior-powinnismy- zastanowic-sie-nad-bardziej- sprawiedliwa-sciezka- nadawania?fbclid= IwY2xjawEzLZBleHRuA2FlbQIxMAAB HaPoq4yvGdwIgVihhUrRugbs0IO9Bl -N6rLd8nn-G67l7gryVJUoL0xxdw_ aem_KmmhF763QLJZtyS7xAZvZg, Pan z aprobatą nawiązując do naszego 2. projektu nowelizacyjnego i do jego uzasadnienia, jednocześnie zastrzega się – cytujemy: „że prace nad nowymi uregulowaniami powinny potrwać kilka-kilkanaście miesięcy.” i dalej: „Trzeba to przedyskutować, zapytać mnóstwo ludzi, aby wszyscy zainteresowani wiedzieli, co chcemy zrobić„.
Czy sądzi Pan z wielka liczba konsultacji przerodzi się w konkretny projekt przygotowany przez „mnóstwo ludzi” ? To przecież jest nierealne założenie.
Jak pokazuje doświadczenie, a przede wszystkim prawdziwa rzeczywistość, nasza skuteczna 1. nowelizacja w sprawach emerytalnych uchwalona 30.03.2021 r., a zainicjowana Apelem 141, była jedną z dwóch ustaw korygujących, które jako jedyne zaistniały do dzisiaj od czasu uchwalenia wspomnianej wyżej ustawy z 20.03.2015 r.
Druga korekta wyszła z Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Internowanych i Represjonowanych, którego prezes Janusz Olewiński przy pomocy kol. Krzysztofa Wyszkowskiego, nakłonił ówczesny rząd do zgłoszenia ustawowej korekty comiesięcznego świadczenia specjalnego wypłacanego przez UdSKiOR do poziomu najniższej emerytury, która to zmiana weszła w życie od 01.09.2023 r.
Z tych dwóch przykładów wynika logiczny wniosek, że nie jest istotne, jaką wielka społeczność się reprezentuje w takich działaniach, bo my tylko naszych sygnatariuszy, gdyż tak naprawdę tylko się liczy dobry projekt/pomysł i skuteczność działania w jego realizacji, zamiast niekończących się konsultacji, tym bardziej, że nie ma i raczej nie będzie jednej wspólnej reprezentacji naszego środowiska. Nawet przez Pana nowo powołana Rada ds. DOA i ORzPP kryterium reprezentatywności nie spełnia, bo jej członkowie są z nominacji, a nie z wyboru..
A czas nieubłaganie nam ucieka.
Od sierpnia 2021 r. odeszło dużo osób z naszego środowiska, np.:
– kol. Edward Nowak, prezes Stowarzyszenia „Sieć Solidarności” z Krakowa, poinformował, że 45 osób,
– kol. Józef Śreniowski, prezes Stowarzyszenia „Ślad” z Łodzi, napisał o śmierci 22 osób,
– a według portalu Stowarzyszenia Wolnego Słowa w Warszawie zmarło 19 osób, w tym ostatnio Maria Dłużewska, Ludwika Wujec i Tomasz Truskawa.
Podobnie jest w innych regionach Polski.
Mirosław Chojecki, którego Pan przywołuje w swojej medialnej wypowiedzi, z którym miał Pan spotkanie 18.04.2024 r. https://www.facebook.com/ lech.parell/posts/ pfbid0V28aRC4K9gqUJX7qdDyrb9mX saPPExpukTqYUwsCqD3jELJYMR1C7S gwcwch1WdJl, jest poważnie chory po 2 zawałach serca oraz ma wszczepione 4 by-passy i kardiowerter.
Zapowiedź Pana Ministra „że prace nad nowymi uregulowaniami powinny potrwać kilka-kilkanaście miesięcy.” – odnosząc do wyżej wymienionych odejść i opisanej sytuacji Kolegi Mirka, a nie jest on wyjątkiem, jeśli chodzi o wyjątkowo kiepski stan zdrowia, brzmi po prostu złowieszczo dla naszego środowiska.
Widzimy ogrom obowiązków reprezentacyjnych, absorbujących czas i energię, które Pan Minister na siebie przyjął po swoim poprzedniku, ale tak naprawdę liczą się ludzie i ich problemy do rozwiązania, a kolejne już czekają w kolejce, żeby się nimi zając (np. kwestia DPS-ów lub alternatywnych rozwiązań).
Apelujemy więc o podjęcie konkretnych działań. Nie odmówimy współpracy, tym bardziej, że nasz gotowy środowiskowy projekt 2. nowelizacji leży na stole i trzeba spowodować, żeby grupa posłów ponownie go zgłosiła do prac sejmowych, jako swój własny. Takie rozwiązanie sugeruje nie tylko Marszałek Sejmu. W odpowiedniej komisji sejmowej, przy udziale ekspertów z Biura Legislacyjnego Sejmu, będzie można go przedyskutować z udziałem zaproszonych przedstawicieli naszego środowiska, o co jak myślimy skutecznie zadba Pan Minister, żeby było bardziej reprezentatywnie.
Takie są od dawna przetarte ścieżki i procedury legislacyjne.
Z poważaniem,
Jarosław Maciej Goliszewski
wraz z Leszkiem Stallem i dr Grzegorzem Kostrzewą-Zorbasem
są inicjatorami Apelu 258 byłych opozycjonistów i represjonowanych z 25 czerwca 2021 r.
wystosowanego 9 lipca 2021 r. do najwyższych władz RP przed 40. rocznicą stanu wojennego.
Naszym społecznym konsultantem jest prawnik-praktyk, prof. Tomasz Siemiątkowski, wykładowca UKSW i SGH.
Linki:
FB: