Sąd Najwyższy Sri Lanki (d. Cejlon) uznał, że grupa czołowych polityków jest odpowiedzialna za kryzys ekonomiczny pogrążający państwo słaniające się dziś pod ciężarem długów zagranicznych, zaciąganych obsesyjnie i bez umiaru przez niedawne władze.
Wniosek o rozpatrzenie sprawstwa zapaści kraju złożył miejscowy oddział organizacji Transparency International (TI) działający w interesie publicznym. Wystąpienie poparte zostało licznymi podpisami, w tym złożonych przez członków lankijskich elit gospodarczych i intelektualnych.
Sąd Najwyższy uznał, że osoby wymienione we wniosku „naruszyły zaufanie publiczne” i kierując gospodarką złamały jeden z artykułów konstytucji (art. 12, pkt. 1).
Niezwykły jest skład obwinianej grupy. Na jej czele stali trzej bracia Rajapaksa. Gotabaya Rajapaksa był do lata ubiegłego roku ósmym prezydentem Sri Lanki, a wcześniej kilkakrotnie ministrem i oficerem. Mahinda Rajapaksa był za prezydentury Gotabaya premierem, a wcześniej (2005-15) prezydentem i dwa razy szefem rządu. Trzeci brat Basil był zaś „tylko” ministrem finansów. Pozostałe osoby wymienione we wniosku TI to dwaj byli prezesi banku centralnego, b. sekretarz stanu w ministerstwie finansów, b. sekretarz prezydenta i b. członkini Rady Monetarnej. Wszyscy zostali dobrani na swoje stanowiska przez braci R.
Czterema głosami za przy jednym głosie przeciw pięcioosobowy skład SN uznał, że cała ósemka obwinianych zdawała sobie sprawę ze skutków swoich decyzji o zmniejszeniu podatków i jednoczesnym zadłużaniu państwa za granicą ponad możliwości spłaty narastających gwałtownie zobowiązań. Rządzący zaniechali prób restrukturyzacji zadłużenia. Odmówili także szukania wsparcia w Międzynarodowym Funduszu Walutowym.
W 120-stronicowym uzasadnieniu rozstrzygnięcia sędziowie podkreślili, że działania i zaniechania grupy „sprawującej władzę” przyspieszyły wybuch wielkiego kryzysu, wpędziły miliony Lankijczyków w nędzę i w ciągu jednego tylko roku doprowadziły do podwojenia wskaźnika ubóstwa.
Na koniec 2019 r. rezerwy walutowe państwa liczącego 22 miliony mieszkańców wynosiły jeszcze ok. 7,6 mld dol.; w sierpniu 2021 r. miały już tylko symboliczną wartość 155 milionów dol.
Ponieważ TI nie występowała o zadośćuczynienie pieniężne i kary dla obwinianych, orzeczenie SN ma charakter wyłącznie symboliczny. Dzisiejszy układ sił w parlamencie sprzyjający Rajapaksom uniemożliwia bowiem przeprowadzenie procesu karnego, w którym oskarżonym groziłyby kary wieloletniego pozbawienia wolności. Jednak społeczna furia skierowana przeciw braciom-kleptokratom i ich komilitonom może ten stan zmienić.
Tamtejszy dziennik „Daily Mirror” uznał, że bracia Rajapaksa są jota w jotę niczym małżonkowie Ceaușescu, tyle że dzisiejsza Rumunia to prosperujący członek UE, „jeśli zaś Sri Lanka ma pójść naprzód, to aby mieć pewność, że upiory nie sprofanują przyszłości, demony przeszłości należy zamknąć pod kluczem”.
I tyle rozglądania się po świecie na dzisiaj.
Jan Cipiur
Zdjęcie ilustrujące: Gotabaya Rajapksa (2014 r.). Źródło: Wikipedia.org
