Zmiana na stanowisku Zastępcy RPO związana jest z przygotowaniem urzędu do nowych wyzwań w zakresie ochrony praw człowieka. Rzecznik niezwykle wysoko ocenia dorobek i dotychczasowe  współpracę z dr Hanną Machińską. Liczy też na dalsze współdziałanie na poziomie eksperckim – tak zaczyna się komunikat opublikowany nazajutrz po wręczeniu odwołania ze stanowiska zastępcy RPO:

Decyzja RPO Marcina Wiącka o odwołaniu z dniem 31 grudnia 2022 r. dr Hanny Machińskiej ze stanowiska Zastępcy RPO wzbudziła zainteresowanie opinii publicznej.

Rzecznik pragnie podkreślić, że wysoko ocenia dorobek i dotychczasową współpracę z dr Hanną Machińską. Wniosła ona niezwykle ważny wkład w działalność urzędu, przyczyniła się do umacniania jego autorytetu i społecznego zaufania. Między innymi poprzez bezpośrednie interwencje w miejscach zdarzeń, wszędzie tam gdzie mogło dojść do łamania praw człowieka i praw obywatela. Zawsze wykazywała się  przy tym wielką wrażliwością i wysokimi kompetencjami, potrafiła też współpracować z organizacjami społecznymi.

Jednocześnie Rzecznik wyjaśnia, że decyzja o odwołaniu dr Hanny Machińskiej z dotychczasowego stanowiska związana jest tylko i wyłącznie z nowymi wyzwaniami, które stoją przed Biurem RPO. Dlatego  stara się dostosować skład osobowy i strukturę organizacyjną współpracujących z nim ekspertów do zmieniających się potrzeb i zadań. Tak postępowali dotychczas wszyscy Rzecznicy w trakcie swoich kadencji. Należy dodać, że zgodnie z ustawą o Rzeczniku Praw Obywatelskich RPO może posiadać tylko trzech zastępców.

Rzecznik, wraz z całym Biurem RPO, wyraża głęboką wdzięczność dr Hannie Machińskiej za wielkie zaangażowanie i atmosferę, którą tworzyła w relacjach ze współpracownikami. Dziękuje organizacjom społecznym i ruchom ulicznym za to, że wspierały i wspierają naszą wspólną walkę o wyższe standardy dotyczące praw człowieka i poszanowania dla ludzkiej godności. Zapewnia, że wszystkie dotychczasowe kierunki działań, formy pomocy obywatelom czy interwencji w sytuacjach kryzysowych będą kontynuowane. W tym zakresie, bardzo liczymy też na możliwość dalszego korzystania z doświadczenia i ogromnej, eksperckiej wiedzy dr Hanny Machińskiej.

Komentarz:

Artykuł 208 Konstytucji RP:
Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.

Konstytucja nie przewiduje „nowych wyzwań w zakresie ochrony praw człowieka” czy „zmieniających się potrzeb i zadań”. Szczegółowy katalog praw człowieka i obywatela jest zamknięty w Rozdziale II Konstytucji oraz w ratyfikowanych konwencjach i traktatach; prof. Wiącek może więc ma na myśli swoją potrzebę przekształcenia instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich w Instytut Praw Obywatelskich., którym osobiście będzie kierował i badał to, co uprzednio realizowali jego poprzednicy i wspaniały zespół dr. Hanny Machińskiej? Zwróćmy uwagę na to, że dr Machińska potrafiła reagować na nowe zjawiska, jak np. pushbacki i nie trzeba było dostosować struktury Biura RPO do nowej sytuacji.

Na koniec należy zrozumieć pana Rzecznika: instytut badawczy, w który, jak wróble ćwierkają, chciałby on przekształcić instytucję Rzecznika Praw Obywatelskich to przecież ciut więcej, niż Zakład Praw Człowieka w macierzystym Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, w którym dr hab. Marcin Wiącek, profesor uczelni, jest kierownikiem.

Piotr Rachtan

Autor zdjęcia: Tomasz Ozdoba, Kanc. Senatu RP