„(…) oświadczamy, że nie widzimy możliwości wspólnego orzekania z osobami powołanymi w wadliwej procedurze. Sędzia nie może świadomie naruszać prawa obywateli do sądu i narażać Państwa Polskiego na obowiązek wypłacania wysokich odszkodowań. Zachowanie przeciwne pozostaje w opozycji do obowiązku „służenia wiernie Rzeczypospolitej Polskiej” i „stania na straży prawa i praworządności”, o których mowa w ślubowaniu sędziowskim (…)” – czytamy w treści oświadczenia.
Trzydziestu sędziów SN wydało oświadczenie, w którym odmówili orzekania z neo-sędziami
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
Oświadczamy, że istnieją zasadnicze przeszkody prawne uniemożliwiające nasze uczestnictwo w rozpatrywaniu spraw z udziałem osób powołanych do Sądu Najwyższego na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w składzie i trybie przewidzianym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3).
W uchwale połączonych Izb Sądu Najwyższego – Izba Cywilna, Karna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA 1-4110-1/20 (OSNKW 2000 nr 2, poz. 1 i OSNC 2020 nr 4, poz. 34) przesądzono, że udział takiej osoby w składzie Sądu Najwyższego prowadzi w każdym przypadku do nienależytej obsady sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. albo sprzeczności składu tego sądu z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c. Uchwała ta ma moc zasady prawnej, wiążącej każdego sędziego Sądu Najwyższego. Sędzia nie może uczestniczyć w postępowaniu i wydawaniu orzeczeń, jeżeli z góry wiadomo, że będzie to stanowić bezwzględną przyczynę odwoławczą albo prowadzić do nieważności postępowania. Przystąpienie w takiej sytuacji do procedowania i ferowania orzeczeń jest niedopuszczalne. Nie można uznawać, że postępowanie dotknięte jest kwalifikowaną wadą procesową i jednocześnie głosić, że sędzia ma obowiązek świadomie uczestniczyć w tej wadliwej procedurze. Konformizm nie jest wpisany w etos służby sędziowskiej.
Ponadto, w utrwalonym i jednolitym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (przykładowo wyroki ETPCz: z 22 lipca 2021 r., Reczkowicz przeciwko Polsce, nr 43447/19; z 8 listopada 2021 r., Dolińska, Ficek i Ozimek przeciwko Polsce, nr 49868/19 i 57511/192 3 lutego 2022 r., Advance Pharma sp. z o.o. przeciwko Polsce, skarga nr 1469/20), przesądzono, że orzekanie przez osoby powołane do Sądu Najwyższego na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w składzie i trybie przewidzianym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. stanowi naruszenie prawa do sądu wyrażonego w art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3,5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284). Skutkiem tego naruszenia są odszkodowania zasądzane od Rzeczypospolitej Polskiej.
Orzeczenia sądowe wydane z udziałem wadliwie powołanego sędziego naruszają prawo do sądu gwarantowane przez art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka (wyrok Wielkiej Izby ETPCz z 1 grudnia 2020 r., skarga nr 26374/18, Gudmundur Andri Astradsson przeciwko Islandii; wyrok Wielkiej Izby Trybunału Sprawiedliwości UE z 19 listopada 2019 r. w połączonych sprawach C-585/18, C-624/18 i C-625/18, A.K. przeciwko Krajowej Radzie Sądownictwa oraz C.P. i D.O. przeciwko Sądowi Najwyższemu, EU:C:2019:982; wyrok Wielkiej Izby Trybunału Sprawiedliwości UE z 2 marca 2021 r. w sprawie C-824/18, A.B., C.D., E.F., G.H. i 1.J. przeciwko Krajowej Radzie Sądownictwa, EU:C:2021:153, a w jego wykonaniu wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 maja 2021 r., II GOK 2/18, LEX nr 2687377 i wyroki tego Sądu: II GOK 3/18 do II GOK 20/18 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 15 kwietnia 2021 r., III PSKP 13/21, OSNP 2022 nr 2, poz. 11).
Opisanych wad nie usunęła ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2022 r., poz. 1259).
Mając na uwadze przedstawione racje, oświadczamy, że nie widzimy możliwości wspólnego orzekania z osobami powołanymi w wadliwej procedurze. Sędzia nie może świadomie naruszać prawa obywateli do sądu i narażać Państwa Polskiego na obowiązek wypłacania wysokich odszkodowań. Zachowanie przeciwne pozostaje w opozycji do obowiązku „służenia Rzeczypospolitej Polskiej” i stania na straży prawa i praworządnosci”, o których mowa w ślubowaniu sędziowskim.
Oświadczamy, że po wyczerpaniu ustrojowych i procesowych środków gwarantujących stronom uzyskanie prawidłowego składu sądu nie będziemy uczestniczyć w czynnościach podejmowanych przez składy orzekające z udziałem osób powołanych do Sądu Najwyższego na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w składzie i trybie przewidzianym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r.
Niniejsze oświadczenie nie stanowi odmowy wykonywania wymiaru sprawiedliwości.
1. SSN Tomasz Artymiuk
2. SSN Bohdan Bieniek
3. SSN Jacek Błaszczyk
4. SSN Dariusz Dończyk
5. SSN Jolanta Frańczak
6. SSN Jerzy Grubba
7. SSN Paweł Grzegorczyk
8. SSN Józef Iwulski
9. SSN Monika Koba
10. Prezes SN Michał Laskowski
11. SSN Jarosław Matras
12. SSN Dawid Miąsik
13. SSN Grzegorz Misiurek
14. SSN Maciej Pacuda
15. SSN Władysław Pawlak
16. SSN Agnieszka Piotrowska
17. Prezes SN Piotr Prusinowski
18. SSN Krzysztof Rączka
19. SSN Marta Romańska
20. SSN Barbara Skoczkowska
21. SSN Romualda Spyt
22. SSN Andrzej Stępka
23. SSN Dariusz Świecki
24. SSN Roman Trzaskowski
25. SSN Karol Waitz
26. SSN Małgorzata Wąsek-Wiaderek
27. SSN Eugeniusz Wildowicz
28. SSN Paweł Wiliński
29. SSN Włodzimierz Wróbel
30. SSN Dariusz Zawistowski
