21 lipca 2022r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wydał w sprawie BIELIŃSKI przeciwko Polsce (no. 48762/19) – wyrok, w którym orzekł, że długotrwałe zawieszenie spraw w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego narusza:
- art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z naruszeniem prawa do sądu i przekroczeniem czasu do uzyskania rozstrzygnięcia;
- art. 13 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z brakiem efektywnych środków odwoławczych na długi czas oczekiwania na rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego.
ETPC (Europejski Trybunał Praw Człowieka) przyznał ponadto J.L. Bielińskiemu kwoty: 2100 EURO tytułem zadośćuczynienia oraz zwrot kosztów postępowania.
https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-218430#{%22itemid%22:[%22001-218430%22]}
Sprawa dotyczyła odwołania J. L. Bielińskiego od obniżenia świadczenia emerytalnego i toczyła się od 2017r. do 2021r.. Obniżenie to nastąpiło na gruncie przepisów tzw. drugiej ustawy dezubekizacyjnej (ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy). Sąd Okręgowy w Warszawie – Wydział Ubezpieczeń Społecznych, do którego trafiła ta sprawa w czerwcu 2018r. uznał, że w podobnej sprawie zostało skierowane pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego w spawie zgodności przepisów będących podstawą obniżenia świadczenia emerytalnego z Konstytucją RP. Wobec powyższego sprawa została zawieszona do czasu zakończenia postępowania przez Trybunałem Konstytucyjnym. Zażalenie J.L. Bielińskiego na zawieszenie postępowania zostało oddalone przez Sąd Apelacyjny w Warszawie. Również skarga na przewlekłość postępowania została oddalona. Wniosek o podjęcie postępowania J.L. Bielińskiego został oddalony, jednak na skutek późniejszej decyzji Sądu Apelacyjnego w Warszawie postępowanie przed Sądem Okręgowym w Warszawie zostało podjęte. Ostatecznie 7 maja 2021r. Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję o obniżeniu świadczeń należnych J.L. Bielińskiemu.
Przypominamy, że poszukiwanie rozwiązań, które będą chronić interesy obywateli w sytuacji braku możliwości efektywnego rozstrzygania skarg konstytucyjnych przez obecny Trybunał Konstytucyjny rozpoczęły się już w 2017r., kiedy to podczas konferencji zorganizowanej przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia w Katowicach dyskutowano o stosowaniu „rozproszonej kontroli konstytucyjnej”, czyli kontroli zgodności przepisów z Konstytucją RP dokonywanej na gruncie konkretnych spraw przez rozpoznające te sprawy sądy powszechne.
https://www.iustitia.pl/katowice/index.php/122-rozproszona-kontrola-konstytucyjnosci-katowice-2017
Również Rzecznik Praw Obywatelskich wskazywał w tego typu sprawach na możliwość orzekania przez sądy powszechne bez oczekiwania na rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-sad-powinien-odwiesic-sprawe-dezubekizacyjna
