Warszawa, dnia 1 lutego 2022 r. Oświadczenie
Po zapoznaniu się z treścią oświadczenia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego zamieszczonego w dniu 31 stycznia 2022 r. na stronie internetowej Sądu Najwyższego jestem zmuszony – z uwagi na przedstawienie w nim uwag pod moim adresem, sugerujących między innymi nieprawdziwość moich wypowiedzi – wskazać na szereg nieścisłości, wymagających wyjaśnienia.
Dla możliwości ich pełnego wyjaśnienia zwróciłem się o udostępnienie do wglądu akt wszystkich spraw, które zostały wymienione w oświadczeniu Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2022 r. Jednak już analiza samej treści tego oświadczenia wskazuje na pominięcie wielu istotnych kwestii, co z pewnością nie służy realizacji wysłowionego w tym oświadczeniu celu w postaci rzetelnego informowania opinii publicznej.
Pragnę zwrócić uwagę, że w oświadczeniu wskazano sygnatury spraw (III CZP 76/19, III CZP 73/19), stwierdzając, że w tych sprawach wydałem zarządzenia dotyczące składu sądu jako Prezes Izby Cywilnej. Treść oświadczenia nie pozwala jednak na ustalenie, czy zarządzenia te w rzeczywistości nie zostały wydane w zastępstwie Przewodniczącego Wydziału III, na co wskazują daty tych zarządzeń, a zatem nie w roli Prezesa Izby Cywilnej. Ta kwestia ma fundamentalne znaczenie, bowiem oznacza, że powyższe sprawy, podobnie jak kolejne wymienione w oświadczeniu (III CZP 33/18, 1 CSK 725/18, I CSKP 22/21, 1 CSK 60/18, I CSK 90/19) były prawdopodobnie (biorąc pod uwagę ich sygnatury) wyznaczane jeszcze na zasadach określonych w poprzednio obowiązującym Regulaminie Sądu Najwyższego. Wymaga podkreślenia, że na gruncie tych przepisów poszczególne sprawy nie były przydzielane do referatu określonych sędziów, co przewiduje obowiązujący paragraf 83a Regulaminu SN. Miało to zasadnicze znaczenie dla innego sposobu wyznaczania składów niż obecnie. Prezes Izby Cywilnej wyznaczał składy wieloosobowe oraz terminy posiedzeń w poszczególnych wydziałach, w sporządzanym co miesiąc planie posiedzeń. Dla składów wyznaczonych do poszczególnych wydziałów sprawy znajdujące się w tych wydziałach były z kolei przydzielane konkretnym sędziom przez Przewodniczących Wydziałów, zaś sędziowie nie byli przydzielani na stałe do orzekania w konkretnych wydziałach. Z tego względu mogły zachodzić przypadki, kiedy Przewodniczący Wydziałów przydzielali sprawę do rozpoznania innemu sprawozdawcy i innemu lub częściowo zmienionemu składowi, także w przypadku odraczania spraw. Na takie okoliczności z dużym prawdopodobieństwem wskazują wymienione w oświadczeniu z dnia 31 stycznia 2022 r. przypadki spraw, co do których stwierdzono, ze zmiany składu dokonywali Przewodniczący Wydziałów. Jestem przekonany, że opisana wyżej praktyka – od dawna stosowana nie tylko w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego – była znana także obecnemu Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, gdyż w ten sam sposób były wyznaczane także posiedzenia z udziałem Pani Prezes Małgorzaty Manowskiej. Praktyka ta do tej chwili nie była nigdy kwestionowana i nie jest mi wiadomo, aby stanowiła podstawę do jakichkolwiek zarzutów, a w szczególności dotyczących „manipulowania” składami. Opisany wyżej sposób wyznaczania składów gwarantował, że przydzielenie konkretnej sprawy konkretnemu sędziemu, było wypadkową wielu losowych czynników i nigdy nie mogło to zależeć wyłącznie od woli i decyzji jednej osoby np. Prezesa Izby lub Przewodniczącego Wydziału. W tych przypadkach składy trzyosobowe nie były wyznaczane do rozpoznawania konkretnej sprawy. Takie składy są zaś wymienione w oświadczeniu z dnia 31 stycznia 2022 r. Składy powiększone najczęściej siedmioosobowe) były natomiast wyznaczane do rozpoznania konkretnego zagadnienia prawnego. Dla porównania ze sprawą III CZP 1/22 miarodajny mógłby być zatem jedynie przypadek zmiany składu powiększonego. Takiego przykładu oświadczenie z dnia 31 stycznia 2022 r. nie wymienia.
Jest oczywiste, że różni to diametralnie sposób wyznaczenia składów w sprawach wymienionych w oświadczeniu, ze sposobem wyznaczenia składu w zarządzeniu Prezesa Izby Cywilnej z dnia 26 stycznia 2022 r., dotyczącego postępowania toczącego się pod sygn. akt III CZP 1/22. Fundamentalna różnica wynika zaś z tego, że w oświadczeniu z dnia 31 stycznia 2022 r., co do żadnej z wymienionych w nim spraw, nie stwierdzono aby zmiana składu nastąpiła już po wyznaczeniu terminu posiedzenia i wbrew woli któregokolwiek członka składu wieloosobowego.
W oświadczeniu Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2022 r. zawarto stwierdzenie wskazujące, że w postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt III CZP 1/22 skarżącym jest Pan Sędzia Waldemar Żurek. W rzeczywistości tak nie jest, albowiem postępowanie to toczy się na skutek pytania przedstawionego powiększonemu składowi Sądu Najwyższego przez skład trzyosobowy, rozpoznający odwołanie Pana Sędziego Waldemara Żurka. W tej sprawie nie byłem nigdy członkiem składu orzekającego. Jest to fundamentalna różnica, bowiem zagadnienie prawne przedstawione do rozstrzygnięcia składowi powiększonemu ma – jak powszechnie wiadomo – charakter abstrakcyjny i nie jest orzekaniem w sprawie konkretnej strony postępowania. To, że byłem członkiem Krajowej Rady Sądownictwa w tej samej kadencji, w której członkiem Rady był także Pan Sędzia Waldemar Żurek uznaję za fakt znany publicznie i nie uważam, aby został on ujawniony dopiero w oświadczeniu z dnia 31 sierpnia 2022 r. Był on zatem wiadomy przez cały czas trwania postępowania, a zatem od kilku lat.
Jak zaznaczyłem na wstępie, do kwestii sposobu, w jaki konkretnie wyznaczane były składy w poszczególnych sprawach wymienionych w oświadczeniu z dnia 31 stycznia 2022 r. oraz sposobu przedstawienia tych okoliczności odniosę się dodatkowo, po zapoznaniu się z aktami tych postępowań.
Ufam, że moje oświadczenie zostanie również zamieszczone na stronie internetowej Sądu Najwyższego.
Dariusz Zawistowski
Sędzia Sądu Najwyższego
Od Redakcji: Do dziś, tj. 6 lutego, na stronie internetowej Sądu Najwyższego Oświadczenie SSN Dariusza Zawistowskiego nie zostało opublikowane.
