Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku wydanym 3 stycznia 2022 r. w sprawie Advance Pharm orzekł, że Izba Cywilna Sądu Najwyższego orzekającą w składzie złożonym z osób powołanych na urząd sędziego przy udziale neo-KRS nie jest sądem ustanowionym przez prawo. Narusza to prawo strony do niezależnego sądu w rozumieniu art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Istnienie neo-KRS w obecnym kształcie prowadzi do pogłębienia kryzysu praworządności.

W swoim komunikacie Trybunał przyznał, że naruszenie praw skarżącej spółki miało swoje źródło w zmianach dokonanych w polskim ustawodawstwie, które umożliwiły władzom wykonawczej i ustawodawczej ingerencję, bezpośrednio lub pośrednio, w procedurę powoływania sędziów,

W swoim komunikacie Trybunał przyznał, że naruszenie praw skarżącej spółki miało swoje źródło w zmianach dokonanych w polskim ustawodawstwie, które umożliwiły władzom wykonawczej i ustawodawczej ingerencję, bezpośrednio lub pośrednio, w procedurę powoływania sędziów, systematycznie szkodzącą w ten sposób legitymacji sądu złożonego z tak powołanych sędziów. Działalność Krajowej Rady Sądownictwa w składzie według ustawy z 2017 r. oraz jej udział w procedurze powoływania sędziów utrwaliły stwierdzoną przez Trybunał dysfunkcję ustrojową.

Trybunał przyznał skarżącej spółce Advance Pharma odszkodowanie w wysokości 18 000 EURO za naruszenie prawa do sądu.

Interwencję w sprawie zgłosiło SSP IUSTITIA, które wskazało, że od 2018 r. powołania na urząd sędziego Sądu Najwyższego były dokonywane z rażącym naruszeniem prawa. W efekcie powstały uzasadnione wątpliwości co do niezależności neosędziów SN.

Wyrok w sprawie spółki Advance Pharma kończy jeden z 94 pozwów wniesionych przeciwko Polsce dotyczących różnych aspektów reorganizacji polskiego sądownictwa wszczętej w 2017 r. Wyrokami zakończyły 4 sprawy, z których 3 już się uprawomocniły.

Publikujemy Komunikat prasowy ETPC w wersjach angielskiej i francuskiej