W dniach 31 marca 2017r. – 2 kwietnia 2017r. w Mszczonowie odbyło się XXII Zwyczajne Zebranie Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA. Poniżej prezentujemy część podjętych w tym czasie uchwał.
Uchwała nr 7
XXII Zwyczajnego Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „IUSTITIA” w Mszczonowie
z dnia 2 kwietnia 2017 r.
Zebranie Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” apeluje do wszystkich sędziów, aby w razie uchwalenia przez Sejm zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa przewidujących, że wyboru sędziów w skład Rady będzie dokonywać Sejm, nie brali udziału w tych wyborach i nie legitymizowali w ten sposób przepisów niezgodnych z zasadą trójpodziału władzy. Zwracamy się też do wszystkich sędziów delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości o powrót do orzekania, które jest podstawową powinnością sędziowską wobec społeczeństwa. Jako sędziowie musimy być świadomi, że nasza obecna postawa będzie zapisana na kartach historii.
Deklaracja
XXII Zwyczajnego Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „IUSTITIA” w Mszczonowie
z 2 kwietnia 2017 roku
/uchwała nr 10/
Wobec obowiązku ochrony praw oraz wolności obywatelskich, a także demokratycznego porządku prawnego i praworządności w Rzeczypospolitej Polskiej, wobec konieczności przywołania naczelnych idei przyświecających sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, widząc potrzebę zmian w organizacji pracy sędziego, jak i w ustawach o sądownictwie, Zebranie oświadcza:
My, sędziowie Rzeczypospolitej Polskiej mamy zaszczyt stać na straży demokratycznego państwa prawa. Naszą służbą jest ochrona praw i wolności obywatelskich, rozstrzyganie spraw w zgodzie z Konstytucją RP i innymi aktami prawa międzynarodowego, krajowego oraz sumieniem.
Na rzecz społeczeństwa każdy z nas działa i służy z osobna, a jednocześnie służymy wszyscy tworząc wspólnie wartość nadrzędną- wymiar sprawiedliwości.
Mamy obowiązek utrzymywać wzorową postawę etyczną, ponieważ za czyny niegodne sędziego ponosi odpowiedzialność nie tylko konkretny sędzia, ale też wszyscy sędziowie i wymiar sprawiedliwości.
Niezawisłość i niezależność sędziowska przejawia się w naszej codziennej pracy, umiejętności oparcia się jakimkolwiek wpływom i naciskom. Nie jest ona przywilejem, lecz warunkiem, bez którego nie można sprawować urzędu.
My, sędziowie, poprzez swoją pracę orzeczniczą, właściwą postawę etyczną we wszystkich aspektach życia, pracę dydaktyczną i działalność społeczną, odpowiadamy również za rozwój silnego społeczeństwa obywatelskiego.
Odpowiadając na potrzeby naszego społeczeństwa, w swych działaniach kierujemy się dobrem obywatela, wysłuchując go z szacunkiem, z zaangażowaniem podejmując wysiłek w rozwiązaniu jego problemów.
Wprowadzenie w codziennej pracy zasady partnerstwa społecznego wobec obywateli i podmiotów władzy publicznej przybliża ideę sprawiedliwości i buduje bezcenne zaufanie.
Mamy obowiązek komunikować się z obywatelami, stronami procesów sądowych, a także mediami, w sposób jasny, prosty i zrozumiały.
My, sędziowie, mamy prawo do kontaktów z mediami i podejmowania dyskusji publicznej z zachowaniem najwyższej kultury i etyki zawodowej. Wobec zmieniającej się rzeczywistości, informatyzacji i cyfryzacji przekazów, mamy obowiązek ciągłego kształcenia, korzystania z nowych technologii, aby jak najlepiej komunikować się i zarządzać czasem pracy swoim, współpracowników oraz obywateli. Bez względu na okoliczności, swój urząd pełnimy z najwyższym staraniem, zaangażowaniem nie dla własnych korzyści, lecz dla dobra wspólnego i uniwersalnej wartości, jaką jest sprawiedliwość.
Uchwała programowa
XXII Zwyczajnego Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „IUSTITIA” w Mszczonowie
z dnia 2 kwietnia 2017 r.
/uchwała nr 8/
1. XXII Zwyczajne Zebranie Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „IUSTITIA” zobowiązuje Zarząd do kontynuowania działań mających na celu realizację uchwały programowej przyjętej na XXI Zwyczajnym Zebraniu Delegatów w Ołtarzewie.
2. Zebranie popiera uchwały Nadzwyczajnego Kongresu Sędziów Polskich z dnia 3 września 2016 r. zaaprobowane przez wszystkie Zgromadzenia Ogólne Apelacji i 29 Zgromadzeń Ogólnych Okręgów.
3. Zebranie popiera także uchwały Zebrania Przedstawicieli Zebrań Sędziów Apelacji i Zebrania Przedstawicieli Zgromadzeń Ogólnych Sędziów Okręgów z dnia 30 stycznia 2017 r. oraz 20 marca 2017 r. i stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych i innych ustaw wniesionego do Sejmu w dniu 16 marca 2017 r..
4. Zebranie upoważnia Zarząd do podejmowania działań mających na celu wdrożenie przygotowanego przez niego projektu ustawy zmieniającej ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa.
5. Zebranie upoważnia Zarząd do dalszej współpracy z konstytucyjnymi organami władzy państwowej, samorządu sędziowskiego, w tym w ramach forum współpracy przedstawicieli samorządu sędziowskiego, z krajowymi i międzynarodowymi stowarzyszeniami sędziowskimi, z Porozumieniem Samorządów Zawodowych i Stowarzyszeń Prawniczych i organizacjami pozarządowymi, a także do podejmowania kontaktów i współpracy z instytucjami europejskimi oraz międzynarodowymi w celu realizacji celów statutowych i programu Stowarzyszenia, w szczególności ochrony fundamentów demokratycznego państwa prawnego: prawa do sądu, zasady trójpodziału władz, niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
6. Zebranie aprobuje rozwijanie i promowanie edukacji prawnej oraz wiedzy o władzy sądowniczej, będącej elementem kształtowania społeczeństwa obywatelskiego, w tym poprzez Fundację Edukacji Prawnej „IUSTITIA”, organizację Dnia Edukacji Prawnej oraz Dnia Wymiaru Sprawiedliwości, a także działania służące ożywieniu Fundacji Dom Sędziego Seniora, zwalczaniu mowy nienawiści oraz pogłębianiu wiedzy sędziów na temat rozproszonej kontroli konstytucyjności.
7. Zebranie upoważnia Zarząd do podjęcia działań mających na celu przygotowanie i przeprowadzenie akcji protestacyjnych w razie eskalacji naruszeń wskazanych powyżej pryncypiów konstytucyjnych ze strony władzy politycznej, w szczególności w przypadku przyjęcia regulacji ustawowych naruszających konstytucyjne standardy dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa, Sądu Najwyższego, gwarancji niezależności sądów i niezawisłości sędziów, zwłaszcza w zakresie postępowania dyscyplinarnego. Podjęcie przez Zarząd decyzji o protestach i ich formach będzie poprzedzone konsultacjami z Oddziałami Stowarzyszenia.
Uchwała nr 9
XXII Zwyczajnego Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „IUSTITIA” w Mszczonowie
z dnia 2 kwietnia 2017 r.
1. Stowarzyszenie Sędziów Polskich „IUSTITIA” dostrzega niezadowolenie znacznej części społeczeństwa ze sposobu funkcjonowania sądownictwa. Potrzebne są mądre, przemyślane i odpowiedzialne reformy, które Stowarzyszenie postuluje od dawna. Zmiany wprowadzane na przestrzeni wielu lat wskazują na brak umiejętności i spójnej wizji polityków w tym zakresie. Dotychczasowe działania władzy ustawodawczej i wykonawczej, lekceważącej głos środowiska sędziowskiego, naruszającej zasady dialogu społecznego, traktującej sądownictwo instrumentalnie, nie gwarantują rozwiązania podstawowych problemów sądownictwa. Stowarzyszenie apeluje do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów, Ministra Sprawiedliwości oraz do posłów i senatorów o podjęcie rzeczywistych działań, we współpracy ze środowiskiem prawniczym, w szczególności sędziowskim, zmierzających do naprawy polskiego sądownictwa.
2. Stowarzyszenie za podstawowe elementy ustroju sądownictwa uznaje:
- utrzymanie odrębności i niezależności władzy sądowniczej, jako warunku realizacji konstytucyjnego prawa do sądu, – powierzenie nadzoru administracyjnego nad sądami powszechnymi Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego,
- poszerzenie uprawnień samorządu sędziowskiego, w szczególności poprzez przywrócenie mu kompetencji do wyboru prezesów sądów,
- powołanie centralnego organu samorządu sędziowskiego o szerokich kompetencjach, wyłanianego w wyborach równych, tajnych i bezpośrednich, jako reprezentanta całego środowiska sędziowskiego, – utrzymanie modelu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, opartego na zasadzie niezależności sądów i niezawisłości sędziów, wolnego od nacisków władzy politycznej,
- wprowadzenie zasady tworzenia i znoszenia sądów jedynie w drodze ustawy,
- ograniczenie wpływu polityków na wybór i powoływanie sędziów, w tym także sędziów Trybunału Konstytucyjnego.
3. Stowarzyszenie wskazuje, że działania podejmowane przez aktualną władzę polityczną stanowią bezprecedensowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego, w szczególności konstytucyjnych zasad trójpodziału władz, niezależności sądów i niezawisłości sędziów oraz prawa do sądu.
4. Stowarzyszenie sprzeciwia się propozycjom zawartym w projektach ustaw o zmianie ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa, Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, Prawie o ustroju sądów powszechnych i ogłoszonych planach dalszych zmian w wymiarze sprawiedliwości zmierzających do upolitycznienia sądów oraz całkowitej dominacji Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego nad sądami powszechnymi. Dotyczy to w szczególności wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm, wprowadzenia nieznanej Konstytucji dwuizbowej struktury Rady z dominującą pozycją polityków, wygaszenia kadencji dotychczasowych członków Rady wybranych spośród sędziów. Proponowane zmiany doprowadzą to tego, iż Krajowa Rada Sądownictwa, jako konstytucyjny organ stojący na staży niezależności sądów i niezawisłości sędziów, nie będzie w stanie realizować swoich zadań. Stowarzyszenie przestrzega, że propozycja stworzenia autonomicznej Izby Dyscyplinarnej przy Sądzie Najwyższym, o nieznanym składzie, z prokuratorami w charakterze oskarżycieli, spowoduje, iż Minister Sprawiedliwości uzyska narzędzie do wywierania wpływu na sędziów, szczególnie w sprawach, co do których politycy formułują swoje oczekiwania. Rodzi to poważne zagrożenie dla ochrony praw obywateli. Stowarzyszenie podkreśla, iż niezależność sądów i niezawisłość sędziów to nie przywilej, lecz gwarancja dla obywatela, że jego sprawę będzie rozpatrywał sędzia wolny od nacisków.
5. Stowarzyszenie wyraża dezaprobatę wobec podważania autorytetu organów władzy sądowniczej przez przedstawicieli władzy wykonawczej, czego przykładem jest podtrzymywanie kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego, budowanie negatywnego wizerunku sędziów w mediach i kwestionowanie prawidłowości wyboru Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego.
6. Stowarzyszenie wskazuje, iż pogłębiający się kryzys sądownictwa konstytucyjnego uzasadnia rozważenie dokonywania przez sędziów rozproszonej kontroli konstytucyjności.
7. Stowarzyszenie apeluje do sędziów o powszechny udział w zebraniach w sądach w dniu 20 kwietnia 2017 roku i wyborach przedstawicieli sędziów w forum współpracy przedstawicieli samorządu sędziowskiego, a także w planowanym Kongresie Prawników Polskich.
8. Stowarzyszenie apeluje o poparcie projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa przygotowanego przez Zarząd Stowarzyszenia, w którym znajdują odzwierciedlenie wartości SSP „IUSTITIA”. Celem tego projektu jest urzeczywistnienie zasad samorządności sędziowskiej poprzez wprowadzenie nowego, w pełni demokratycznego modelu wyłaniania przedstawicieli sędziów do Rady, a także zwiększenie transparentności dokonywanych wyborów i udziału społeczeństwa (w tym samorządów zawodowych), dzięki czemu wzrośnie zaufanie do Rady jako gwaranta niezależności sądów od wpływów polityków. Według projektu wyboru sędziów do Rady będą dokonywać sędziowie w demokratycznych i bezpośrednich wyborach, co jest zgodne ze standardem europejskim. Projekt zakłada wprowadzenie parytetów liczby miejsc obsadzanych przez sędziów poszczególnych sądów. Projekt SSP „IUSTITIA”, w przeciwieństwie do propozycji Ministerstwa Sprawiedliwości, jest zgodny z art. 187 ust. 3 Konstytucji RP.
9. Zebranie wzywa wszystkich sędziów, bez względu na zajmowane stanowisko, czy funkcję, w tym pełniących służbę w Sądzie Najwyższym, Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Trybunale Konstytucyjnym i zasiadających w Krajowej Radzie Sądownictwa, do aktywności w obliczu zagrożeń wynikających z przedstawionych już projektów aktów prawnych i ogłoszonych założeń dotyczących dalszych zmian w wymiarze sprawiedliwości, w duchu jedności, solidarności, odpowiedzialności i wierności złożonemu ślubowaniu sędziowskiemu.
