Helsińska Fundacja Praw Człowieka wraz z 20 innymi organizacjami i inicjatywami społecznymi oraz Okręgową Izbą Radców Prawnych wystosowała do prezesów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i Naczelnego Sądu Administracyjnego pismo w sprawie zagwarantowania realnego prawa stron do sądu. Obecnie bowiem  – w związku z zagrożeniem epidemiologicznym – wszystkie sprawy rozpatrywane są bez obecności stron, a dodatkowo nie ma możliwości zapoznania się z aktami sprawy.

„Tarcza Antykryzysowa” dopuszcza rozpoznawanie spraw ‘online’ (rozprawy na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku; art. 15 zzs⁴ ust. 2). Takie rozwiązania są wykorzystywane w sądach powszechnych, jednak w praktyce ani w WSA w Warszawie, ani NSA nie są one stosowane. Wszystkie sprawy kierowane są na posiedzenia niejawne niezależnie od zgody stron. Dzieje się tak również w sprawach dotyczących podstawowych praw człowieka oraz klientów szczególnie wrażliwych. Sądy powołują się na brak technicznych możliwości przeprowadzenia rozprawy na odległość. Bezwzględne rozpatrywanie spraw na posiedzeniach niejawnych uniemożliwia czynny udział stron i/lub ich pełnomocników w postępowaniach mających na celu kontrolę decyzji administracyjnych. Czasami uniemożliwia to dokładne wyjaśnienie sprawy i skutkuje niesprawiedliwym i niesłusznym wyrokiem.

Brak możliwości zapoznania się z całymi aktami sprawy w praktyce podważa możliwość jakiejkolwiek skutecznej obrony interesów klientów.

Taki system nie pozwala stronie skutecznie walczyć z niesprawiedliwymi decyzjami i działaniami organów administracji. Dostrzegając ryzyko zagrożenia praw podstawowych skierowaliśmy wystąpienia do prezesów NSA i WSA w Warszawie.