Po Sądzie Najwyższym Buro Analiz Sejmowych przedstawiło marszałek Witek swoją opinię o „poselskim” projekcie ustawy kagańcowej. Opinia jest miażdżąca. Oto Konkluzje podpisanego przez Jacka Krawczyka, wicedyrektora BAS:

Konkluzje:

1. W zakresie, w jakim projektowana ustawa przewiduje odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów za przewinienie służbowe w postaci oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa polegającej na odmowie stosowania przepisu ustawy, jeżeli uprzednio jego niezgodności z Konstytucję lub umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie nie stwierdził Trybunał Konstytucyjny (art. 1 (USP) pkt 33; art. 2 (ustawa o SN) pkt 8; art. 3 (ustawa o sądach wojskowych) pkt 2; art. 4 (ustawa o sądach administracyjnych) pkt 10), należy uważać za naruszenie zasady pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej przed prawem polskim w rozumieniu, jakie nadał jej Trybunał Sprawiedliwości na tle obowiązku lojalnej współpracy z art. 4 ust. 3 TUE i deklaracji nr 17 dodanej do Aktu końcowego Konferencji międzyrządowej z Lizbony, a w szczególności zakazu uzależniania obowiązku odstąpienia od stosowania przepisu krajowego sprzecznego z prawem UE od obowiązku zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego bądź stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu prawa polskiego.

2. Przez ustalenie niedookreślonych i trudnych do zweryfikowania według obiektywnych kryteriów przewinień dyscyplinarnych sędziów i asesorów oraz powiązanie z nimi rygorystycznych kar, łącznie z usunięciem z urzędu, projektowane przepisy (art. (USP) 1 pkt 33 i 34; art. 2 (ustawa o SN) pkt 8 i 9, art. 3 (ustawa o sądach wojskowych) pkt 2 i 3; art. 4 (ustawa o sądach administracyjnych) pkt 10) rodzą poważne ryzyko stwierdzenia naruszenia zasady niezależności i bezstronności sądów/niezawisłości sędziów jako podstawowego składnika zasady zapewnienia efektywnej ochrony sądowej uprawnień wynikających z prawa Unii Europejskiej, będącej zasadą ogólną prawa UE i znajdującej wyraz w art. 47 Karty praw podstawowych Unii, jak również potwierdzonej w bogatym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości.

3. Zaproponowane rozwiązania, dotyczące swobody wypowiedzi kolegiów sądów i samorządu sędziowskiego oraz zakresu obowiązku informacyjnego, o których mowa w art. 1 (USP) pkt 3, pkt 29 i pkt 32 w związku z art. 10 § 2 ustawy o SN i art. 49 ustawy o sądach administracyjnych, mogą zostać uznane — w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie A.K. v. Krajowa Rada Sądownictwa z 19 listopada 2019 r. i cytowanego tam orzecznictwa — za naruszenie zasad niezależności sądu/niezawisłości sędziów, a tym samym zasady zapewnienia efektywnej ochrony sądowej, w kształcie prawnym, o którym mowa w punkcie 2 konkluzji.

4. Wskazane naruszenia nie mogą być usprawiedliwione przez odwołanie się do zasady, że chodzi tutaj o materie podlegające kompetencji narodowej państw członkowskich, a zatem materie nieobjęte prawem Unii. Zgodnie bowiem z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, nawet wówczas kompetencje krajowe muszą być wykonywane w poszanowaniu tego prawa.